Paczkomat w prawie budowlanym

W ciągu ostatnich lat paczkomaty na dobre zagościły w polskich miejscowościach. Istnieje już co najmniej kilka tysięcy punktów, w których można pozostawić lub odebrać swoją przesyłkę. Popularność paczkomatów musiała doprowadzić do konieczności zdefiniowania ich statusu w prawie budowlanym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, w wyroku z 17 stycznia 2019 r. oceniał charakter paczkomatów.

Czym w ocenie Sądu jest paczkomat?

W wyroku wydanym w sprawie o sygn. akt II SA/Łd 761/18, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uznał, że paczkomat jest tymczasowym obiektem budowlanym.

„Nie jest zaś budowlą w postaci wolno stojącego urządzenia technicznego, bowiem takie, pomimo odrębności (wolno stojące), nadal musi służyć innemu obiektowi budowlanemu.” (II SA/Łd 761/18)

Znaczenie orzeczenia Sądu

Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał zatem, że definiując paczkomat należy stosować art. 3 pkt 5 p.b.

Co za tym idzie, paczkomat należy rozumieć jako obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki. Ponadto za tymczasowy jest uznawany także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem.

Podsumowanie

Art. 3 pkt 5 p.b. zawiera przykłady tymczasowych obiektów budowlanych m.in. kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe. Wśród nich nie ma wprost wskazanych paczkomatów. Jednak biorąc pod uwagę fakt, że przepis ten zawiera otwarty katalog tymczasowych obiektów budowlanych oraz charakter samych paczkomatów, orzeczenie sądu należy uznać za słuszne i znajdujące uzasadnienie w przepisach.

Wyrok NSA: dopuszczalne elektroniczne potwierdzenie doręczenia faktury korygującej

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 5 lutego 2019 r. (sygn. akt I FSK 230/17) orzekł, że elektroniczne potwierdzenie otrzymania maila z fakturą korygującą przez kontrahenta, jest formą dopuszczalną.

Stan prawny

Zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy o VAT w określonych przypadkach, obniżenie podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę.

Przedmiotowe potwierdzenie musi być uzyskane przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą.

Analizowany przepis ustawy o VAT dotyczy sytuacji, w których podstawę opodatkowania obniża się o:

  • kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;
  • wartość zwróconych towarów i opakowań;
  • zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło.

Stanowisko Urzędów Skarbowych

Zdaniem Urzędów Skarbowych, pojęcia „otrzymanie faktury” nie należy rozumieć zawężająco jako samego dostarczenia jej do nabywcy, lecz jako dostarczenie jej nabywcy i zapoznanie się nabywcy z jej treścią.

Najlepszym rozwiązaniem zdaniem fiskusa, jest zatem wysyłanie faktur korygujących listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru, i to głównie żółte karteczki przy listach poleconych mają potwierdzać otrzymanie faktury korygującej przez kontrahenta.

Stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego

W ocenie NSA warunek potwierdzenia „otrzymania faktury” korygującej jest w dobie informatyzacji spełniony, zarówno gdy:

  • druga strona na prośbę podatnika potwierdza doręczenie,
  • jak i otrzymanie komunikatu z e-mailowego autorespondera systemu własnego czy kontrahenta o doręczeniu e-maila.

Wnioski

Rezygnacja z tzw. pocztowych żółtych karteczek, czyli zwrotnego potwierdzenia otrzymania, należy uznać za właściwy kierunek. W dobie informatyzacji mailowe potwierdzenie otrzymania wiadomości należy traktować jako wystarczające.

Jeszcze raz o ustanowieniu Zarządu Sukcesyjnego (część 4)

Kontynuujemy cykl artykułów o zarządzie sukcesyjnym. Chcąc usystematyzować wiedzę naszych czytelników wracamy do tematu ustanowienia zarządu sukcesyjnego. Przypominamy o naszych dotychczasowych artykułach, gdzie opisywaliśmy możliwość powołania Zarządcy Sukcesyjnego przez Wspólnika Spółki Cywilnej (tutaj),  czynności zachowawcze podejmowane do czasu powołania Zarządcy Sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy (tutaj), oraz odwołanie i rezygnację Zarządcy Sukcesyjnego (tutaj).

Ustanowienie zarządu sukcesyjnego

Do ustanowienia zarządu sukcesyjnego koniecznym jest:

  • powołanie Zarządcy Sukcesyjnego,
  • zgoda osoby na pełnienie funkcji Zarządcy Sukcesyjnego,
  • oraz dokonanie wpisu Zarządcy Sukcesyjnego do CEiDG.

Jeśli Zarządca Sukcesyjny był powołany przez przedsiębiorcę i wpisany do CEiDG, zarząd sukcesyjny powstaje z chwilą śmierci przedsiębiorcy. Zaś w przypadku powołania Zarządcy Sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy, zarząd sukcesyjny powstaje z chwilą wpisu do CEiDG.

Kto może zostać Zarządcą Sukcesyjnym?

Zarządcą Sukcesyjnym może być osoba fizyczna, która ma pełną zdolność do czynności prawnych. Nie może zostać nim osoba, wobec której prawomocnie orzeczono:

  • zakaz prowadzenia działalności gospodarczej,
  • środek karny albo środek zabezpieczający w postaci zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej.

Forma powołania Zarządcy Sukcesyjnego

Przedsiębiorca powołuje Zarządcę Sukcesyjnego wskazując konkretną osobę do pełnienia funkcji albo zastrzegając, że z chwilą śmierci wskazany prokurent stanie się Zarządcą Sukcesyjnym. Oświadczenie przedsiębiorcy i zgoda osoby na pełnienie funkcji Zarządcy Sukcesyjnego musi być w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

W przypadku powołania Zarządcy Sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy – przez małżonka, spadkobiercę ustawowego lub spadkobiercę testamentowego – oświadczenie o powołaniu wymaga formy aktu notarialnego. Takie powołanie Zarządcy Sukcesyjnego notariusz zgłasza do CEiDG.

Prawo do autorstwa utworu

Autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, czytamy w art. 16 ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Zatem zakres osobistych praw autorskich nie został ograniczony. Temat ten podejmowałem wcześniej m. in. tutaj.

Zgodnie z wspomnianym art. 16 twórca ma prawo w szczególności do:

  • autorstwa utworu,
  • oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo,
  • nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania,
  • decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,
  • nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.

Co ważne, osobiste prawa majątkowe – podobnie jak majątkowe prawa autorskie – podlegają ochronie. Katalog roszczeń twórcy, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, zawiera art. 78 prawa autorskiego. Zgodnie z treścią ust. 1, twórca może m. in. żądać zaniechania tego działania.

Warto zwrócić uwagę, że w pierwszym zdaniu, przepis ten mówi o zagrożeniu cudzym działaniem, a nie tylko o samym naruszeniu. Jeżeli zaś dojdzie do naruszenia osobistych praw majątkowych, twórca może żądać, aby osoba dopuszczająca się naruszenia dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków. W szczególności, aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie.

Jeżeli zaś naruszenie było zawinione, sąd może:

  • przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub – na żądanie twórcy
  • zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny.

Ustalenie rozmiaru naruszenia osobistych praw autorskich

Sprawę naruszenia art. 16 prawa autorskiego, Sąd Apelacyjny w Warszawie rozpatrywał 29 sierpnia 2018 r. (w sprawie o sygn. akt I ACa 415/17). Jak wskazał Sąd, wspólnym elementem trzech naruszeń do których doszło w sprawie, było nieoznaczenie autorstwa utworów.

„Naruszone w ten sposób prawo osobiste powódki do oznaczenia autorstwa, niewątpliwie było dla niej źródłem przykrych doznań, frustracji wynikającej z faktu, że pewien krąg odbiorców zapozna się z jej utworami jako utworami anonimowymi.” (I ACa 415/17)

Powyższy fragment uzasadnienia wskazuje m. in. na to, jak potencjalni autorzy mogą argumentować i wykazywać ewentualne skutki naruszenia osobistych praw autorskich.

W ocenie sądu, jakkolwiek wyrządzona krzywda nie wymaga dalszego dowodzenia, bo jest ona oczywista, to dla oceny jej rozmiaru znaczenie ma także to, jak szeroki był zakres naruszenia, czyli jak duży krąg odbiorców mógł zapoznać się z utworem, którego nie opatrzono imieniem i nazwiskiem autorki.

Podsumowanie

Na zakończenie warto podkreślić, że sam zakres naruszenia, czyli informacja, do ilu osób mógł dotrzeć utwór nieopatrzony imieniem i nazwiskiem autora, jest bez znaczenia do stwierdzenia, czy doszło do naruszenia prawa autora do autorstwa utworu.

Zarząd sukcesyjny cz.3 – odwołanie lub rezygnacja Zarządcy Sukcesyjnego

Do tej pory, w artykułach o zarządzie sukcesyjnym opisywaliśmy możliwość powołania Zarządcy Sukcesyjnego przez Wspólnika Spółki Cywilnej (tutaj) oraz czynności zachowawcze podejmowane do czasu powołania Zarządcy Sukcesyjnego po śmierci przedsiębiorcy (tutaj) .Teraz przyszedł czas na usystematyzowanie informacji nt. okoliczności odwołania i rezygnacji Zarządcy Sukcesyjnego. Komu przysługuje prawo odwołania, kiedy Zarządca może zrezygnować i jak postępować po odwołaniu czy rezygnacji?

Odwołanie Zarządcy Sukcesyjnego

Zarządcę Sukcesyjnego może odwołać:

  1. przedsiębiorca– składając Zarządcy Sukcesyjnemu oświadczenie w formie pisemnej – pod rygorem nieważności;
  2. po śmierci przedsiębiorcy – osoby uprawnione do powołania Zarządcy Sukcesyjnego (małżonek, spadkobierca ustawowy, spadkobierca testamentowy) za zgodą osób, którym łącznie przysługuje ponad połowa udziałów w przedsiębiorstwie w spadku;
  3. sąd– w przypadku rażącego naruszenia obowiązków przez Zarządcę Sukcesyjnego.

Rezygnacja Zarządcy Sukcesyjnego

Za życia przedsiębiorcy, Zarządca Sukcesyjny może złożyć rezygnację z pełnienia tej funkcji. W takiej sytuacji – pod rygorem nieważności – składa przedsiębiorcy oświadczenie w formie pisemnej.

Po śmierci przedsiębiorcy, Zarządca Sukcesyjny może złożyć rezygnację z pełnienia tej funkcji, składając oświadczenie przed notariuszem.

Po rezygnacji, Zarządca Sukcesyjny ma obowiązek pełnienia swojej funkcji przez 2 tygodnie, chyba że wcześniej został powołany kolejny Zarządca.

Powołanie kolejnego Zarządcy Sukcesyjnego

Po odwołaniu lub rezygnacji Zarządcy Sukcesyjnego można powołać kolejnego Zarządcę Sukcesyjnego. Uprawnienie do powołania przysługują tym samym osobom, które mogły powołać Zarządcę Sukcesyjnego.

Ciekawą instytucją jest „Zarządca Sukcesyjny na Wypadek”, którego również może powołać przedsiębiorca. Taka osoba ma przejąć zarząd, gdyby Zarządca Sukcesyjny powołany w pierwszej kolejności zrezygnował z pełnienia tej funkcji albo nie mógł jej pełnić z powodu śmierci, ograniczenia lub utraty zdolności do czynności prawnych, odwołania go przez przedsiębiorcę albo uprawomocnienia się orzeczenia o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej.

Nakaz opróżnienia bądź wyłączenia budynku z użytkowania

W razie stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia zawaleniem budynku przeznaczonego na pobyt ludzi organ nadzoru budowlanego podejmuje konkretne działania. Zgodnie z art. 68 p.b., na podstawie oględzin, organ nadzoru wydaje decyzję o opróżnieniu bądź wyłączeniu z użytkowania całości lub części budynku w określonym terminie. Decyzję taką otrzymuje właściciel lub zarządca obiektu.

W opisanym przypadku organ nadzoru jest zobligowany do podjęcia działań, a ewentualne podjęcie decyzji nie jest pozostawione uznaniu organu.

Należy także wskazać, że opróżnienie budynku nie jest tożsame z wyłączeniem budynku z użytkowania. Pojęcia te wyraźnie rozróżnił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 9 stycznia 2019 r. (w sprawie o sygn. akt II SA/Gd 419/19). Jak orzekł Sąd, opróżnienie budynku i jego wyłączenie z użytkowania stanowią różne obowiązki.

„Dla ustalenia, że spełniony został obowiązek wyłączenia z użytkowania wystarczy stwierdzenie, że w obiekcie nie przebywają ludzie (obiekt nie jest już przez nich użytkowany w celach pobytu). Natomiast obowiązek opróżnienia budynku dotyczy sytuacji, gdy zamieszkują w nim ludzie i oznacza też m.in. obowiązek usunięcia z budynku przedmiotów znajdujących się w nim.” (II SA/Gd 419/18)

Podsumowanie

Jakkolwiek pojęcia opróżnienia budynku i jego wyłączenia z użytkowania są pojęciami o różnych definicjach, posiadają pewne punkty styczne. Jak bowiem wskazał Sąd w uzasadnieniu wyroku: „w każdym przypadku jednak, decyzja wydana na podstawie art. 68 p.b., z uwagi na daleko idące skutki dla właściciela, winna być poprzedzona wnikliwym i wszechstronnym ustaleniem i rozważeniem wszystkich okoliczności sprawy.”.