Akta osobowe pracowników od 2019 r.

Od 1 stycznia 2019 r. obowiązuje nowe Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 10 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej. Wprowadza ono liczne zmiany w obowiązkach pracodawcy w zakresie prowadzenia akt osobowych.

Przedmiotowe Rozporządzenie na nowo określa zasady prowadzenia dokumentacji pracowniczej, a dotychczasowa systematyka akt osobowych jest przeorganizowana. Dodatkowo Rozporządzenie  wprowadza nowe warunki prowadzenia dokumentacji pracowniczej w formie elektronicznej.

Części Akt Osobowych

W Rozporządzeniu dokonano reorganizacji sposobu prowadzenia akt osobowych. Dotychczas podzielone na trzy części, akta osobowe zostają podzielone na cztery części obejmujące kolejno:

  • część A – etap ubiegania sięo zatrudnienie,
  • część B – etap nawiązania stosunku pracy i przebiegu zatrudnienia,
  • część C – etap ustaniastosunku pracy,
  • część D – dokumenty dotyczące nałożonych kar.

Każdą z powyższych części akt osobowych można podzielić na mniejsze części, w których można przechowywać tematycznie powiązane dokumenty i oświadczenia.

Istotną zmianą jest wprowadzenie do Akt osobowych Części D, przeznaczonej na dokumenty związane z odpowiedzialnością pracownika zarówno porządkową jak i odpowiedzialnością określoną w odrębnych przepisach. Dokumenty w Części D Akt osobowych mają być przechowywane w wydzielonych częściach dotyczących danej kary.

Elektroniczne Akta Osobowe

Po nowelizacji z 2018 r., kodeks pracy umożliwia pracodawcom prowadzenie dokumentacji pracowniczej również w formie elektronicznej. To pracodawca ma prawo wybrać formę prowadzenia akt osobowych – papierową lub elektroniczną.

W każdej chwili pracodawca ma prawo wrócić do akt osobowych w formie papierowej poprzez wydrukowanie wszystkich zeskanowanych dokumentów.

Wnioski

Wprowadzone zmiany powodują, że pracodawcy muszą przeorganizować dokumentację pracowniczą. Konieczne jest podjęcie decyzji, czy dokumentacja Akt osobowych będzie prowadzona w formie elektronicznej czy papierowej. Czy nowe rozwiązania będą pomocne dla pracowników i pracodawców okaże się w praktyce…

NSA o sprzeciwie wobec decyzji Urzędu Patentowego

NSA o sprzeciwie wobec decyzji Urzędu Patentowego

Podejmowałem już w swoich artykułach kwestię sprzeciwu od decyzji Urzędu Patentowego (zachęcam do przeczytania tutaj.)

Całkiem niedawno w tym przedmiocie wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie, dlatego warto poświęcić temu zagadnieniu jeszcze kilka zdań…

Sprzeciw wobec decyzji Urzędu Patentowego

Wobec decyzji Urzędu Patentowego o udzieleniu patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy lub prawa z rejestracji, każdy może wnieść umotywowany sprzeciw. Termin na wniesienie sprzeciwu wynosi 6 miesięcy od daty opublikowania w „Wiadomościach Urzędu Patentowego” informacji o udzieleniu prawa.

Stanowisko uprawnionego

Obowiązkiem Urzędu Patentowego wynikającym z art. 247 ust. 1 p.w.p. jest niezwłoczne zawiadomienie uprawnionego o wniesieniu sprzeciwu. Jednocześnie, Urząd Patentowy wyznacza uprawnionemu termin na ustosunkowanie się do sprzeciwu.

Co ważne, jeżeli uprawiony w odpowiedzi na zawiadomienie Urzędu Patentowego podniesie zarzut, że sprzeciw jest bezzasadny, sprawa zostanie przekazana do rozstrzygnięcia w postępowaniu spornym.

W przeciwnym przypadku Urząd Patentowy – jak stanowi art. 247 ust. 2 p.w.p. – wydaje decyzję uchylającą decyzję o udzieleniu patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy lub prawa z rejestracji, umarzając jednocześnie postępowanie.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego

W wyroku z 7 marca 2019 r. (w sprawie o sygn. akt II GSK 5458/16) Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie dokonał analizy art. 247 ust. 2 p.w.p.

W pierwszej kolejności Sąd podkreślił, że z wykładni literalnej art. 247 ust. 2 p.w.p. wynika, że ustawodawca wiąże skutki prawne w postaci podjęcia określonego w tym przepisie rozstrzygnięcia przez Urząd Patentowy od samego zachowania się uprawnionego. Nie ma tutaj mowy o zachowaniu  przez uprawnionego terminu wyznaczonego przez organ do dokonania określonej czynności.

„Zatem wydanie jednego z dwóch rozstrzygnięć, o których stanowi art. 247 ust. 2 p.w.p., jest uzależnione nie od uchybienia przez uprawnionego terminu wyznaczonego przez organ, ale od podniesienia lub niepodniesienia przez uprawnionego zarzutu bezzasadności sprzeciwu.” (II GSK 5458/16)

Sąd zatem wyraźnie wskazał, że wydanie decyzji uchylającej wcześniejszą decyzję bądź przekazanie sprawy do rozstrzygnięcia w postępowaniu spornym, zależy od podniesienia przez uprawnionego stosownego zarzutu.

Weryfikacja oświadczenia o prawie do dysponowania nieruchomością

Wydanie pozwolenia na budowę przez organ jest obwarowane licznymi obowiązkami, które zobowiązany jest spełnić zainteresowany podmiot. Część z nich została określona w art. 32 ust. 4 prawa budowlanego.

Zgodnie z treścią przytoczonego artykułu, pozwolenie na budowę może być wydane wyłącznie temu, kto:

  • złożył wniosek w tej sprawie w okresie ważności decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,
  • złożył wniosek w tej sprawie w okresie ważności pozwoleń, o których mowa w art. 23 ust. 1 i art. 26 ust. 1, oraz decyzji, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 2205 oraz z 2018 r. poz. 317), jeżeli są one wymagane,
  • złożył oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

W dzisiejszym artykule chciałbym poruszyć właśnie wymienionego w ostatnim punkcie oświadczenia.  Do napisania tego artykułu przekonało mnie nowe orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego wydane 19 lutego 2019 r., w sprawie o sygn. akt II OSK 764/17.

Jakie są warunki wydania pozwolenia na budowę?

Z analizy art. 32 ust. 4 pkt 2) p.b. wynika, że inwestor nie jest zobowiązany wykazać, że posiada prawo do wykorzystania nieruchomości w celach budowlanych. Wystarczające jest – co wynika wprost z treści przepisu – złożenie stosownego oświadczenia, pod rygorem odpowiedzialności karnej.

„Organy administracji co do zasady nie mają obowiązku sprawdzania, czy zawarte w tym oświadczeniu dane są zgodne z rzeczywistością.” (II OSK 764/17)

Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił w wyroku, że oświadczenie inwestora jest składane pod rygorem odpowiedzialności karnej i korzysta z domniemania, że dane zawarte w tym oświadczeniu są zgodne z rzeczywistością.

Podsumowanie

Reasumując – na podst. art. 32 ust. 4 p.b – występując z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budowę, nie jest konieczne wykazywanie prawa do wykorzystania nieruchomości w celach budowlanych.

Składane przez inwestora oświadczenie może być weryfikowane przez organy administracji tylko wówczas, gdy w toku postępowania o wydanie pozwolenia na budowę wyjdą na jaw okoliczności podważające wiarygodność tego oświadczenia.

Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi

Tzw. dyrektywa CRM ma za zadanie harmonizację zasad działalności organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi, czyli przede wszystkim prawami do utworów, artystycznych wykonań, fonogramów i wideogramów.

Na grunt polski implementuje ją ustawa z dnia 15 czerwca 2018 r. o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi. W tym artykule przedstawimy zakres regulacji nowej ustawy oraz prezentowane w niej zasady zbiorowego zarządzania.

Nowa ustawa

Nowa ustawa o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi obowiązuje od 19 lipca 2018 r. Stanowi ona implementację do polskiego systemu prawnego Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/26/UE z dnia 26 lutego 2014 r. (zwaną dyrektywą CRM) w sprawie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz udzielania licencji wieloterytorialnych, dotyczących praw do utworów muzycznych do korzystania online na rynku wewnętrznym.

Zakres regulacji nowej ustawy

Ustawa o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi reguluje w szczególności:

  1. źródła uprawnień organizacji zbiorowego zarządzania do zarządzania prawami uprawnionych (umowa o zbiorowe zarządzanie, umowa o reprezentacji, ustawa);
  2. zasady uzyskiwania członkostwa w organizacji zbiorowego zarządzania;
  3. zasady udzielania i cofania zezwoleń na zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi i prawami pokrewnymi;
  4. zasady zawierania i rozwiązywania umów o zbiorowe zarządzanie;
  5. prawa przysługujące uprawnionemu, niebędącemu członkiem organizacji zbiorowego zarządzania, ale reprezentowanemu przez taką organizację.

Zasady zbiorowego zarządzania

Nowa ustawa wprowadziła zasady zbiorowego zarządzania, którymi powinny się kierować organizacje zarządzające zbiorowymi prawami autorskimi i prawami pokrewnymi:

  1. postulat wyraźnego określenia podstawy wykonywania zbiorowego zarządu;
  2. zasadę, zgodnie z którą organizacja zbiorowego zarządzania nie może, bez ważnych przyczyn, odmówić objęcia praw autorskich i praw pokrewnych w zbiorowy zarząd, w zakresie udzielonego jej zezwolenia;
  3. zasadę jednakowego traktowania uprawnionych, bez względu na podstawę prawną zbiorowego zarządzania ich prawami;
  4. obowiązek starannego zbiorowego zarządzania prawami, w szczególności regularnego podziału i wypłaty przychodów z praw.

Od 2019 r. zmiany w podatku dochodowym od sprzedaży nieruchomości

Rok 2019 przyniósł korzystne dla podatników zmiany w podatku dochodowym od sprzedaży nieruchomości. Obecnie spadkobiercy mogą szybciej sprzedać odziedziczoną nieruchomość bez konieczności zapłacenia podatku. Z dwóch do trzech lat wydłużono także możliwość skorzystania z ulgi mieszkaniowej.

Obowiązek podatkowy

Odpłatne zbycie nieruchomości jest opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych, który wynosi 19 % podstawy obliczenia podatku. Podstawą obliczenia podatku jest dochód, stanowiący różnicę pomiędzy przychodem a kosztami. Kosztami są np. udokumentowane fakturami VAT nakłady, które zwiększyły wartość nieruchomości poczynione w czasie jej posiadania.

Korzystna zmiana dla spadkobierców

Do końca 2018 r. spadkobierca, który sprzedawał nieruchomość nabytą w drodze spadku, miał obowiązek zapłacić podatek dochodowy od sprzedaży tej nieruchomości, jeżeli jej sprzedaż następowała przed upływem 5 lat od nabycia spadku przez tego spadkobiercę.

Od 1 stycznia 2019 r. podatek dochodowy od sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze spadku jest należny, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości nastąpi przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie przez spadkodawcę.

A zatem, od 2019 r. spadkobierca może sprzedać odziedziczoną nieruchomość bez podatku dochodowego, o ile jego spadkodawca użytkował ją przez przynajmniej 5 lat.

Dłuższa ulga mieszkaniowa

Zwolnienie z podatku dochodowego za odpłatne zbycie nieruchomości czyli tzw. ulga mieszkaniowa, do końca 2018 r. uwarunkowana była ponownym przeznaczeniem pozyskanych środków na cel mieszkaniowy. Ich wydatkowanie musiało nastąpić w ciągu 2 lat od końca roku podatkowego, w którym dokonano sprzedaży nabytej nieruchomości.

Od 1 stycznia 2019 r. ulga mieszkaniowa jest korzystniejsza dla sprzedającego. Pozyskane ze zbycia nieruchomości środki muszą być przeznaczone ponownie na własny cel mieszkaniowy w ciągu 3 lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Wydłużenie okresu ulgi mieszkaniowej do 3 lat jest korzystne dla podatników, tym bardziej, że do własnych celów mieszkaniowych zaliczono wydatki poniesione na spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości.

Wnioski

Zmiany podatkowe w zakresie podatku dochodowego od odpłatnego zbycia nieruchomości należy uznać za korzystne dla podatników i zgodne z tendencjami rynkowymi.

Ochrona dobra osobistego w postaci wizerunku

Kodeks cywilny zawiera otwarty katalog dóbr osobistych człowieka. Wśród nich, art. 23 k.c. wskazuje m.in. zdrowie, nazwisko czy wizerunek. Wizerunek osoby ma szczególne znaczenie w kontekście ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Zachęcam także do zapoznania się z artykułem dotyczącym dóbr osobistych przedsiębiorcy, który przeczytasz tutaj.

Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia

Zgodnie z art. 81 ust. 1 prawa autorskiego, rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. Przepis ten doznaje jednak ograniczenia, ponieważ zgoda nie jest wymagana, jeżeli:

  • osoba otrzymała za to wynagrodzenie lub
  • zdjęcie wykonano przy pełnieniu funkcji publicznych przez osobę powszechnie znaną lub
  • wizerunek danej osoby stanowi szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz czy impreza publiczna.

Sąd Apelacyjny w Warszawie, 3 października 2018 r., wydał orzeczenie w sprawie o sygn. akt V ACa 655/17. Odniósł się w nim do kwestii zgody udzielanej przez osobę, której wizerunek został utrwalony.

W ocenie sądu zgoda osoby na rozpowszechnianie jej wizerunku w mediach musi zostać udzielona wyraźnie i nie może być domniemywana.

„Musi być udzielona wprost oraz w sposób niewątpliwy.” (V ACa 655/17)

Sąd uznał także, że udzielana zgoda powinna określać warunki i płaszczyzny dopuszczalnego wykorzystania wizerunku.

Odnosząc się zaś do formy udzielanej przez osobę zgody, sąd wyraźnie podkreślił, że może zostać ona udzielona także w formie ustnej. Jednakże w takim przypadku, okoliczność udzielenia zgody na rozpowszechnianie wizerunku musi zostać wykazana na podstawie dowodów.

Podsumowanie

Pamiętajmy zatem, że jakkolwiek zgodę na rozpowszechnianie wizerunku można udzielić ustnie, to mimo wszystko wskazane jest złożenie oświadczenia w formie pisemnej. Będzie to trudno podważalny dowód, który w przypadku ewentualnego postępowania sądowego może okazać się nieoceniony.

Obszar oddziaływania obiektu a przymiot strony w postępowaniu

Katalog podmiotów uznawanych za strony postępowania w sprawie pozwolenia na budowę zawiera art. 28 prawa budowlanego. Co ważne, katalog ten należy uznać za zamknięty i nie podlegający rozszerzeniu.

Zgodnie z jego treścią stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są:

  • inwestor, a także
  • właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu.

W tym miejscu zachęcam do zapoznania się z artykułami dotyczącymi kwestii obszaru oddziaływania obiektu. Można je przeczytać tutaj  i tutaj .

Orzeczenie w kwestii przyznania przymiotu strony właścicielom, użytkownikom wieczystym lub zarządcom nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu wydał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach 24 stycznia 2019 r. (sygn. akt II SA/Ke 785/18).

Sąd przyznał, że stroną postępowania powinny być nie tylko osoby, których prawa zostają naruszone określonym rozwiązaniem projektowym, ale także te, na których nieruchomości może oddziaływać projektowany obiekt.

Co jednak kluczowe, prawo strony przysługuje nawet jeżeli z projektu wynika, że spełniono wszystkie wymagania aktualnie wynikające z przepisów prawa budowlanego i przepisów odrębnych.

„Niedopuszczalne jest uzależnianie przymiotu strony wyłącznie od negatywnego oddziaływania inwestycji na prawa osób trzecich, czy też od stwierdzenia bezprawnego naruszenia ich interesu prawnego.” (II SA/Ke 785/18)

Jakie zmiany w kodeksie spółek handlowych od marca 2019 r.?

W marcu 2019 r. wchodzą w życie istotne zmiany kodeksu spółek handlowych (k.s.h.). Poniżej omówimy trzy z nich.

Zarząd spółki partnerskiej

Zgodnie z nowym przepisem art. 97 § 3 k.s.h., który zaczął obowiązywać 1 marca 2019 r., członkiem zarządu w spółce partnerskiej jest co najmniej jeden z partnerów (wspólników) spółki.

Ponadto w drugim zdaniu przywołanego artykułu stwierdza się, że członkiem zarządu może być także osoba trzecia.

Zatem, zdaniem ustawodawcy do zarządu spółki partnerskiej musi być powołany co najmniej jeden z partnerów spółki. Rozstrzygnięto zatem jednoznacznie, że nie można powołać zarządu spółki partnerskiej wyłącznie spośród osób trzecich.

Rezygnacja członka zarządu spółki z o.o. i S.A.

Kontrowersje budzi nowelizacja art. 202 k.s.h., w którym dodano § 6 oraz nowelizacji art. 369 k.s.h., do którego dodano § 51 oraz 52. W artykułach tych sformułowano obowiązki jedynego członka zarządu, w przypadku gdy składa on rezygnację.

Jedyny członek zarządu spółki z o.o., składając rezygnację wspólnikom ma obowiązek zwołać  zgromadzenie wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Rezygnacja ma być elementem zaproszenia na zgromadzenie wspólników i będzie skuteczna następnego dnia po terminie, w którym ma się ono odbyć.

Jedyny członek zarządu spółki akcyjnej składa rezygnację radzie nadzorczej.

Jeżeli nie ma członków rady nadzorczej, jedyny członek zarządu spółki akcyjnej składa rezygnację akcjonariuszom. Zwołuje jednocześnie walne zgromadzenie, chyba że inne są postanowienia statutu. Rezygnacja ma być elementem ogłoszenia o walnym zgromadzeniu. Rezygnacja będzie skuteczna następnego dnia po terminie, w którym ma się odbyć walne zgromadzenie.

Jest to kolejny przykład, w którym postanowienia ustawodawcy mają prowadzić do ustanawiania zarządów spółek kapitałowych, aby mogły być one właściwie reprezentowane. Jednakże tak  zaproponowana konstrukcja prawna powoduje, że jedyny członek zarządu nie może złożyć rezygnacji ad hoc, a musi czekać do daty odbycia zgromadzenia.

Zatwierdzenie sprawozdania finansowego w spółce z o.o.

 W związku z wykreśleniem § 4 z art. 231 k.s.h., uchwały wspólników dotyczące rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania zarządu oraz sprawozdania finansowego, podziału zysku albo pokrycia straty czy udzielenia absolutorium mogą być podejmowane w trybie obiegowym (poza zgromadzeniem).

Taka zmiana to istotne ułatwienie dla wspólników spółki z o.o., którzy dotychczas uchwały zamykające rok obrotowy musieli podejmować na zgromadzeniu wspólników.