Kiedy można odstąpić od przepisów techniczno-budowlanych?

Stosowanie przepisów techniczno-budowlanych (art. 7 ust. 1 p.b.) jest obowiązkowe, jednakże prawo budowlane przewiduje możliwość odstępstwa. Uprawnienie to dotyczy jednak tylko przypadków szczególnie uzasadnionych.

Kiedy można odstąpić od stosowania przepisów?

Zgodnie z art. 9 ust. 1 p.b. w przypadkach szczególnie uzasadnionych dopuszcza się odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych, o których mowa w art. 7 p.b. Odstępstwo to jednak:

• nie może powodować zagrożenia życia ludzi lub bezpieczeństwa mienia,
• w stosunku do obiektów, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4 – ograniczenia dostępności dla osób niepełnosprawnych, o których mowa w art. 1 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzonej w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., w tym osób starszych, oraz
• nie powinno powodować pogorszenia warunków zdrowotno-sanitarnych i użytkowych, a także stanu środowiska, po spełnieniu określonych warunków zamiennych.

Po uzyskaniu upoważnienia ministra, który ustanowił przepisy techniczno-budowlane, organ administracji architektoniczno-budowlanej, w drodze postanowienia udziela bądź odmawia zgody na odstępstwo.

Cel i przesłanki zastosowania odstąpienia

W wyroku z 11 kwietnia 2019 r. Naczelny Sąd Administracyjny wskazał cel art. 9 ust. 1 p.b. Jak uznał Sąd w sprawie o sygn. akt II OSK 1353/17, przepis ten ma umożliwić modyfikacje szczegółowych i bezwzględnie obowiązujących przepisów techniczno-budowlanych w wyjątkowych stanach faktycznych, w których nie jest możliwe zastosowanie się do nich.

„Ocena, czy w danej sytuacji ma miejsce taki „szczególnie uzasadniony przypadek” należy do organów administracji architektoniczno-budowlanej, które powinny dokonać tego w oparciu o analizę materiału sprawy, w tym treści przepisu, od którego ma być udzielone odstępstwo, ukształtowanie nieruchomości, na której ma być realizowany obiekt, stan zagospodarowania nieruchomości sąsiednich, ocenę proponowanych rozwiązań w świetle wiedzy technicznej, itp. okoliczności.” (II OSK 1353/17)

Podsumowanie

Jak podkreślił NSA, badając konkretny stan faktyczny organy administracji winny mieć na uwadze, że każdy ma prawo do zabudowy nieruchomości gruntowej pod warunkiem zgodności zamierzenia budowlanego z przepisami.