Odpowiedzialność karna lekarza za błąd w sztuce lekarskiej

W prawie medycznym określono pojęcie błędu medycznego albo błędu lekarskiego nazywanego czasem błędem w sztuce lekarskiej lub medycznej. Błąd ten jest rozumiany jako naruszenie reguł postępowania zawodowego lekarza związany z naruszeniem zasad ostrożności, które wynikają z wiedzy medycznej. Z tego powodu błąd lekarski może być oceniany na gruncie prawnym tylko przy pomocy biegłych sądowych.

Kiedy lekarz popełnia błąd w sztuce?

Podstawowymi przesłankami odpowiedzialności lekarza są: sprzeczność zachowania wiedzy i praktyki medycznej, skutek w postaci negatywnych konsekwencji dla zdrowia lub życia pacjenta oraz związek pomiędzy tymi dwoma elementami – powodujący, że skutek ten wynika z zachowania lekarza.

Jeśli nawet pacjent poniósł uszczerbek na zdrowiu, ale zachowanie lekarza było zgodne ze standardami wiedzy, to lekarz nie może za ten skutek odpowiadać. Sąd czy prokurator w takich przypadkach muszą posiłkować się wiedzą biegłych, którzy mają odpowiedzieć na pytania: czy doszło do błędu w sztuce lekarskiej oraz czy uszczerbek na zdrowiu pacjenta jest wynikiem tego błędu. Często dochodzi do sytuacji, że jedna opinia nie jest wystarczająca dla rozstrzygnięcia tej kwestii i powołuje się kolejnego bądź kolejnych biegłych. Nie rzadko różni biegli wydają wykluczające się opinie. Wówczas sąd ma trudne zadanie do rozstrzygnięcia – nie będąc specjalistą musi ocenić, który z biegłych wydał opinię adekwatną do sprawy.

Jak może się bronić lekarz?

Ocena wartości opinii biegłych jest zadaniem najistotniejszym w sprawie karnej za błąd w sztuce lekarskiej i wymaga współdziałania lekarza ze swoim obrońcą. Jeżeli można znaleźć argumenty przeciwko opinii biegłego, która jest niekorzystna dla oskarżonego lekarza, to stwarza to możliwości obrony oskarżonego o błąd w sztuce lekarskiej. Trzeba pamiętać, że dla przypisania komuś odpowiedzialności karnej konieczne jest niebudzące wątpliwości stwierdzenie, że dane zachowanie doprowadziło do negatywnego skutku.

Warto pamiętać, że żadne oświadczenia, zastrzeżenia czy klauzule nie zabezpieczą lekarza przed niebezpieczeństwem postawienia zarzutu błędu w sztuce medycznej. Tego rodzaju formuły asekuracji przed odpowiedzialnością na gruncie prawnym mają ograniczone lub żadne znaczenie w prawie karnym.