Odsprzedaż oryginalnych utworów, czyli droit de suite w praktyce

Odpowiedzialność wynikająca z tytułu prawa odsprzedaży zawsze spoczywa na sprzedawcy, jednak gdy sprzedawca jest tylko zastępcą pośrednim, jak to ma miejsce w przypadku umowy komisu, odpowiedzialnym za dług jest komitent (czyli zleceniodawca), a komisanta (zleceniobiorcę) obciąża tylko odpowiedzialność solidarna – uznał w wyroku z 27 czerwca 2019 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie.

Czym jest droit de suite?

Przypomnijmy, że instytucja droit de suite została uregulowana w art. 19 i nast. prawa autorskiego. Zgodnie z art. 19 ust. 1 pr.aut., w przypadku dokonanych zawodowo odsprzedaży oryginalnych egzemplarzy utworu plastycznego lub fotograficznego, twórcy i jego spadkobiercom przysługuje prawo do wynagrodzenia.

Zachęcam do zapoznania się z artykułem, który szerzej opisuje instytucję droit de suite tutaj [https://szolajski.com/publikacje/prawo-autorskie/odsprzedaz-dziel-sztuki-droit-de-suite/].

Droit de suite a odpowiedzialność wynikająca z umowy komisu

W orzeczeniu przywołanym w pierwszym akapicie (sygn. akt V ACa 473/18), Sąd Apelacyjny uznał, że zasada dotycząca odpowiedzialności komisanta daje się wyprowadzić w drodze wykładni z art. 19³ ust. 1 pr.aut, gdyż komitent nie jest stroną umowy sprzedaży.

„Po stronie twórcy powstaje jednak roszczenie o zapłatę wynagrodzenia w stosunku do komisanta, czyli sprzedawcy ujawnionego w umowie sprzedaży, który np. nie chce ujawnić osoby trzeciej, na rzecz której działał.” (V ACa 473/18)

Mimo wyżej zaprezentowanego stanowiska, Sąd Apelacyjny podkreślił, że nie jest oczywiste w doktrynie, jak w takiej sytuacji należy traktować odpowiedzialność komisanta (zleceniobiorcy). Czy jest to odpowiedzialność za własny, czy za cudzy dług?

W przedmiotowej sprawie Sąd doszedł do wniosku, że w przypadku zastępstwa pośredniego komisant odpowiada tylko solidarnie. Można zatem przyjąć, że przy braku ujawnienia osoby trzeciej, odpowiedzialność komisanta jest nadal odpowiedzialnością solidarną.

Charakter uprawnienia droit de suite

„Uprawnienie droit de suite (ang. the artist’s resale right) jest odrębnym uprawnieniem autorskoprawnym o charakterze majątkowym, wiążącym się z problematyką oryginału dzieła plastycznego.” (V ACa 473/18)

Majątkowy charakter uprawnienia droit de suite przejawia się w tym, że autor oraz spadkobiercy autora mają prawo do procentowo ustalonego wynagrodzenia za każdorazową sprzedaż określonego dzieła, pod warunkiem, że sprzedaż ta ma charakter zawodowy.