Oferta częściowa w zamówieniach publicznych

Postępowanie o udzielenia zamówienia publicznego można podzielić na wiele etapów pośrednich. Jednym z nich jest wybór najkorzystniejszej oferty. Ten etap postępowania został uregulowany przez ustawodawcę w Rozdziale IV, Działu II Ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U.2013.907) ( dalej „p.z.p.).

Kiedy zamawiający może dopuścić składanie ofert częściowych?

Dzisiaj zatrzymam się nad możliwością składania ofert częściowych w zamówieniu. W art. 83 ustęp 2 znajduje się zapis, w myśl którego zamawiający może dopuścić złożenie oferty częściowej, jeśli przedmiot zamówienia jest podzielny. Kontynuacją zapisu jest ustęp 3, który daje możliwość wykonawcy na złożenie oferty częściowej na jedną lub więcej części zamówienia. Jednakże to w woli zamawiającego leży określenie maksymalnej liczby części zamówienia, na które oferty częściowe może złożyć jeden wykonawca.

Kiedy można podzielić zamówienia na części?

W mojej ocenie najistotniejszą informacją jest, że to zamawiającemu przysługuje prawo do podziału zamówienia na części. Skoro jest to prawo zamawiającego, to decyzja o zastosowaniu podziału zamówienia zależy wyłącznie od niego. Podział zamówienia na części nie jest jego obowiązkiem, a w związku z tym wykonawcom nie przysługuje w powyższym zakresie roszczenie wobec zamawiającego. Jak wynika z treści art. 83 ust. 2 to zamawiający jest dysponentem prawa do podzielenia zamówienia na części (KIO 469/15). Tym samym, zamawiający zyskuje samodzielne prawo do decydowania na ile części podzieli zamówienie, czy też do ustalenia maksymalnej liczby części, co do których wykonawca może złożyć swoje oferty. Z kolei, jeżeli wykonawca nie zastosuje się do wskazanej maksymalnej liczby – jego oferty podlegają odrzuceniu – co wskazała KIO w połączonych sprawach: KIO 1950/12, KIO 1969/12.

Pomimo tego, że prawo do podziału zamówienia zostało przyznane zamawiającemu to, jak wskazała KIO w stosunkowo nowym orzeczeniu (KIO 557/14; KIO/570/14 z dnia 4 kwietnia 2014 r.), prawo to nie jest prawem bezwzględnym. Z faktu tego wynika, że wykonywanie bądź niewykonywanie przysługującego zamawiającemu prawa podlega kontroli. Badając działania zamawiającego, sprawdza się jego decyzje pod kątem ich zgodności z powszechnymi zasadami udzielania zamówień.

Należy także pamiętać o istotnym warunku, który musi zostać spełniony, aby można było zastosować art. 83 ust. 2 p.z.p. – przedmiot zamówienia musi dać się podzielić. Oczywisty warunek, oprócz określenia go w Ustawie, doczekał się potwierdzenia w wyroku KIO z dnia 10 kwietnia 2013 r. w sprawie KIO 694/13.

Skutki podziału zamówienia

W pierwszej kolejności chciałbym wskazać, że jeśli zamawiający dokona podziału swojego zamówienia, można traktować powstałe w wyniku podziału części, jako oddzielne od siebie postępowania (KIO 586/13; KIO 588/13).

Konsekwencją powyższego, jest istotny skutek: spowodowanie możliwości odstępstwa od normy określonej w art. 82 ust. 1, zgodnie z którą wykonawca może złożyć w postępowaniu tylko jedną ofertę. Skoro bowiem traktujemy każdą część zamówienia jako samodzielny element zamówienia, to każdy wykonawca ma prawo do złożenia w jednym zamówieniu kilku ofert: jednej (i tylko jednej) dla każdej z części. W efekcie dochodzi do złożenia przez wykonawcę kilku ofert w jednym zamówieniu (np. KIO 2722/12; KIO 2723/12).

Każdego wykonawcę z pewnością uspokoi orzeczenie z 15 października 2012 roku (KIO 2090/12; KIO 2121/12). Izba uznała w nim, że jeżeli wykonawca wniesie w jednym postępowaniu odwołanie, a będzie ono dotyczyć kilku jego części, to uiszczenie wpisu od odwołania jest jednorazowe – jedno dla wszystkich oddzielnych części.

Oferta częściowa – szansa dla mniejszych wykonawców i większa konkurencyjność postępowania

Możliwość złożenia w postępowaniu oferty częściowej jest z pewnością atrakcyjna dla wykonawców – szczególnie tych mniejszych. Kiedy nie mogą oni sprostać wszystkim warunkom określonym w SIWZ, są zdolni do zrealizowania choćby pewnej części całego zamówienia.

Natomiast zamawiający, dzieląc zamówienie na mniejsze części, zwiększa konkurencję wśród podmiotów biorących udział w postępowaniu. Mniejsi przedsiębiorcy są bowiem w stanie złożyć odpowiednią ofertę dla jednej lub kilku interesujących ich części zamówienia.