Spóźnione wniesienie wadium wyklucza wykonawcę

Wadium – pełna odpowiedzialność wykonawcy

W tym artykule chcę przypomnieć potencjalnym wykonawcom uczestniczącym w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego o tym, jak istotne jest właściwe i terminowe wniesienie wadium.

Przygotowując się do napisania tego artykułu przejrzałem dziesiątki najnowszych orzeczeń Krajowej Izby Odwoławczej w temacie wadium, które nie pozostawiły żadnych wątpliwości:

• wadium musi być pełne; i co ważniejsze
• wadium musi być bezwzględnie terminowe.

Jakby tego było mało, odpowiedzialność w całości spoczywa na barkach wykonawcy! Każdy ewentualny brak lub błąd obciąża wyłącznie jego, powodując wykluczenie z postępowania.

W jakim terminie należy wnieść wadium?

Zgodnie z art. 45 ust. 3 Ustawy prawo zamówień publicznych (Dz.U.2013.907) z dnia 29 stycznia 2004 r. (dalej: „Ustawa p.z.p.”) wadium wnosi się przed upływem terminu składania ofert. Wadium ma zabezpieczać zamawiającego i jego interesy przez cały okres związania ofertą (KIO 532/15; KIO 534/15).

Termin na wniesienie wadium jest terminem zawitym i w konsekwencji nie podlega przywróceniu. Bez znaczenia są ewentualne przeszkody, które napotyka wykonawca podczas spełniania tego wymogu (KIO 1073/14; KIO 1088/14). Gdyby było inaczej, naruszałoby to zasadę równego traktowania wykonawców i zachowania uczciwej konkurencji. W takiej bowiem sytuacji, wykonawcy wnoszący wadium po terminie, byliby traktowani na równi z pozostałymi wykonawcami, którzy terminowo dotrzymują tego obowiązku (KIO 532/15; KIO 534/15).

Termin na wniesienie wadium jest również terminem specyficznym. Dlaczego? Otóż, to nie tylko dzień, miesiąc oraz rok, ale także godzina. A jak wskazała Krajowa Izba Odwoławcza w sprawie KIO 66/14 – Ustawa p.z.p. nie przewiduje żadnych odstępstw odnośnie uchybienia terminowi do wniesienia wadium.

Każde zaniedbanie obciąża wykonawcę

Wadium ma zabezpieczać ofertę i zamawiającego. Wykonawco pamiętaj, musisz zadbać, aby było właściwie oraz skutecznie wniesione.

Wadium zostanie uznane za skutecznie wniesione tylko w przypadku, gdy zamawiający będzie miał możliwość dysponowania nim od momentu upływu terminu składania ofert, i to niezależnie od formy jego wniesienia (KIO 1073/15; KIO 1088/14). Zamawiający musi w sposób swobodny i samoistny być w stanie dysponować wniesionym wadium, zgodnie z rolą, jaką pełni tego rodzaju forma zabezpieczenia (KIO 1215/12). Każde zaniedbanie w tym zakresie obciąża wykonawcę (KIO 2279/13).

Jeśli na przykład wykonawca planuje wnieść wadium w formie przelewu na rachunek bankowy zamawiającego, musi zdawać sobie sprawę, że czynność ta wymaga czasu i jej efekt nie jest natychmiastowy. W związku z tym, powinien podjąć konieczne czynności z odpowiednim wyprzedzeniem.

4 błędy, których należy wystrzegać się przy wnoszeniu wadium?

Błędy, których popełnienie nie może zostać naprawione po upływie terminu do składania ofert zostały wskazane przez samą Izbę w wyroku z dnia 24 czerwca 2013 r. (KIO 1385/13) i są to:

• opóźnienie we wpłacie na rachunek bankowy (vide akapit wyżej),
• wniesienie niepełnej kwoty wadium (niezależnie od wielkości pomyłki),
• nieterminowe przedstawienie dokumentu gwarancji, oraz
• niepoprawna treść gwarancji.

Wykonawco pamiętaj, że nieprawidłowe wniesienie wadium jest równoznaczne z jego niewniesieniem.

Należy bezwzględnie wnieść wadium na czas

Chcę jeszcze raz zwrócić uwagę każdego wykonawcy na bezsprzecznie istotną czynność, jaką jest terminowe wniesienie wadium. KIO stoi na stanowisku, że odpowiedzialność za ewentualne błędy obciąża wykonawcę, a ich skutki są nieodwracalne.

Wiedząc, że termin na wniesienie wadium nie podlega przywróceniu, a orzecznictwo KIO jest w tej sprawie spójne i niekorzystne dla wykonawców – należy dołożyć wszelkiej staranności, aby wnieść wadium na czas. Dlatego powinno się planować wniesienie wadium (np. dokonując przelewu na rachunek bankowy).

A zatem niemożliwym jest, aby wadium wniesione po terminie zostało uznane, a w konsekwencji, aby wykonawca uniknął wykluczenia z postępowania.