Duża nowelizacja prawa autorskiego

Prezydent RP podpisał 5 października 2015 roku tzw. „dużą” nowelizację ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Przypatrzmy się poszczególnym zmianom w ustawie, które w mojej ocenie zasługują na szczególną uwagę:

Incydentalny użytek innego utworu

Wprowadza się pojęcie incydentalnego użytku innego utworu – tj. dopuszczalności niezamierzonego włączenia utworu do innego utworu.

Dozwolony użytek innego utworu włączonego do tworzonego utworu jest dopuszczalny w tylko przypadku, gdy:

1. doszło do „niezamierzonego włączenia utworu” oraz
2. gdy włączony „utwór nie ma znaczenia” dla utworu w którym się znalazł.

Powyższy zapis jest bardzo korzystny dla rynku filmowego. Często bowiem z roszczeniami występują twórcy utworów, które znajdują się w tle kadrów filmowych, a zgodnie z podpisaną nowelizacją ich żądania nie będą uzasadnione!

Wynagrodzenie za wypożyczenia biblioteczne dla autorów i tłumaczy

Wprowadzenie wynagrodzenia za wypożyczenia biblioteczne dla autorów i tłumaczy wymusiły w Polsce przepisy unijne. Obowiązek ten nałożono na Państwa członkowskie postanowieniami Dyrektywy o najmie i użyczeniu z 12 grudnia 2006 roku.

Zgodnie z nowelizacją wynagrodzenie jest należne tylko autorom tworzącym w języku polskim oraz tłumaczom utworów obcojęzycznych na język polski. Wpisuje się to w europejski trend promowania oraz opłacania literatury krajowej i narodowej.

Dozwolony użytek utworów osieroconych

W ustawie wprowadza się pojęcie utworu osieroconego, czyli utworu, którego autora lub innego uprawnionego nie można ustalić lub odnaleźć. Nowy przepis pozwala na korzystanie z utworów, których wcześniej nie można było użyć, z uwagi na brak możliwości uzyskania zgody od uprawnionych.

Wnioski

Z zadowoleniem czytam przepisy, które zarówno chronią twórców, jak i pozwalają na rozwój rynku praw autorskich w Polsce. Ważne jest doprecyzowanie zakresu użycia utworu w innym utworze, co dookreśla wzajemne prawa pomiędzy twórcami. Natomiast umożliwienie korzystania z utworów osieroconych poszerza ich dostępność.