Fundacja rodzinna w Polsce na tle zagranicznych

Od 22 maja 2023 r. można zakładać fundacje rodzinne w Polsce. Wcześniej brakowało tego, tak istotnego instrumentu prawnego, dlatego firmy rodzinne działające w Polsce zakładały fundacje rodzinne za granicą. Wiele najbogatszych firm rodzinnych założyło fundacje rodzinne na Malcie czy w Lichtensteinie. Trzeba podkreślić, że ze względu na lokalizację były to rozwiązania za drogie dla większości polskich, nawet średnich przedsiębiorców.

Polska fundacja rodzinna na tle zachodnich rozwiązań wyróżnia się przede wszystkim tym, że będzie tańszą opcją, zdecydowanie bardziej dostępną dla większości firm rodzinnych działających w Polsce.

Cel założenia fundacji rodzinnej

Nowa instytucja prawna, która niedawno weszła w życie na mocy ustawy o fundacjach rodzinnych diametralnie zmieniła sytuację w środowisku rodzinnych biznesów w Polsce. To będzie nowa osoba prawna utworzona po to, aby gromadzić mienie i następnie wypłacać je na rzecz beneficjentów, których wskaże fundator.

Celem fundacji rodzinnej jest zapewnienie polskim firmom rodzinnym wielopokoleniowej stabilności. Fundacja rodzinna jest przede wszystkim narzędziem sukcesji. To instrument prawny, który stanowi alternatywę dla klasycznego ujęcia tj. przekazywania własności udziału w biznesie, jako darowizna za życia lub testamentem po śmierci, albo w drodze dziedziczenia ustawowego.

Najkorzystniejsze regulacje w Europie

Fundacja rodzinna jest rozwiązaniem, które zapewnia gwarancję prawną. Polski ustawodawca przyjął rozwiązanie, które można uznać za najkorzystniejsze dla firm rodzinnych w Europie. Wyjątkowość polskich regulacji prawnych na tle zagranicznych polega na tym, że dają szeroką elastyczność. Nawet jeśli coś zostało uregulowane to można to zmienić w statucie, bowiem fundator może zdecydować inaczej.

Przez fakt, że polska fundacja rodzinna daje bardzo duże możliwości dostosowania się do potrzeb różnych rodzin czy firm, naprawdę wyróżnia się w stosunku do zagranicznych rozwiązań. Ustawodawca wyznaczył tylko ogólne ramy, których trzeba się trzymać przy zakładaniu fundacji rodzinnej. Nadrzędną rolę ma fundator, który decyduje o większość spraw indywidualnie.

Występuje niewiele ograniczeń, co do wysokości kwoty funduszu założycielskiego, minimalny kapitał musi wynieść 100 tys. zł, przy czym nie musi to być tylko gotówka, a równowartość wnoszonego mienia. Ponadto przepisy przewidują szerokie spektrum aktywów, które mogą być wnoszone do fundacji rodzinnej.

Wreszcie ta sama osoba może być jednocześnie fundatorem, beneficjentem i członkiem Zarządu fundacji rodzinnej. Do tego wystarczą odpowiednie postanowienia zawarte w statucie fundacji rodzinnej.

Działalność gospodarcza w ograniczonym zakresie

Polska fundacja rodzinna może prowadzić działalność gospodarczą, choć w ograniczonym zakresie. To wynik kompromisu pomiędzy dopuszczeniem pełnej swobody prowadzenia działalności gospodarczej, a jej całkowitym zakazem.

Główną motywacją dla wprowadzenia zakazu działalności gospodarczej jest podstawowy cel fundacji rodzinnej, jakim jest ułatwianie sukcesji majątkowej, a także sukcesji zorganizowanych mas majątkowych.

Ustawodawca uznał, że oprócz zarządzania mieniem, podstawowym zadaniem fundacji rodzinnej będzie ochrona posiadanego majątku przed utratą czy zmniejszeniem wartości. Tym samym katalog dopuszczalnych przejawów działalności gospodarczej fundacji rodzinnej to nic innego jak potwierdzenie głównych funkcji, jakie ma spełniać fundacja. Ten zakres dopuszczalnej działalności dookreśli praktyka organów podatkowych oraz orzecznictwo sądów administracyjnych.

Polskie rozwiązanie wyróżnia się również tym na tle zagranicznym, że jest dedykowane nie tylko dla biznesu rodzinnego. Warto podkreślić, że takie rozwiązania są bardzo rzadko spotykane w Europie. Również ta możliwość daje przewagę polskiej fundacji rodzinnej nad zagranicznymi fundacjami.

Podsumowanie

Polski system prawny zyskał kolejną szczególną formę koncentracji majątku, której celem zgodnie z wolą ustawodawcy, ma być przede wszystkim ułatwienie przekazywania firm rodzinnych na rzecz następnych pokoleń, a dodatkowo zatrzymanie migracji majątków takich firm za granicę.

Wprowadzenie do polskiego systemu prawnego instytucji fundacji rodzinnej ma być narzędziem do przeprowadzania wielopokoleniowej sukcesji biznesu. Proponowane rozwiązania gwarantują utrzymanie polskich firm rodzinnych w rękach najbliższych oraz pozwalają na akumulację polskiego kapitału.

Kancelaria Szołajski Legal Group przygotowuje firmy rodzinne do zakładania fundacji rodzinnych w Polsce. Zapraszamy do kontaktu.