Publicznie dostępne dane fundatora i beneficjentów Fundacji Rodzinnej

Fundacja rodzinna jest administratorem danych osobowych przetwarzanych w związku z realizacją jej celów statutowych. Zarówno potencjalni fundatorzy jak i beneficjenci polskiej fundacji rodzinnej zadają sobie pytanie: jakie dane dotyczące fundacji rodzinnej będą publicznie dostępne oraz komu będą ujawniane?

Na etapie prac legislacyjnych skupiono się na dwóch aspektach dotyczących zasad postępowania przy przetwarzaniu danych oraz praw podmiotów danych.

To nowy typ fundacji, dlatego koniecznym jest przeanalizowanie, jak w tego rodzaju organizacji układają się zasady ochrony danych osobowych.

Rejestr fundacji rodzinnych

Zgodnie z art. 108 ustawy o fundacji o rodzinnych, podlega ona wpisowi do rejestru fundacji rodzinnych. Rejestr ten prowadzony jest przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim i powstał na wzór Krajowego Rejestru Sądowego.

Zgodnie z zasadą jawności, określoną w art. 109 ustawy rejestr fundacji rodzinnych jest jawny. Każdy ma prawo otrzymywać poświadczone odpisy, wyciągi, zaświadczenia i informacje z rejestru fundacji rodzinnych. Zatem jawne będą następujące informacje: imiona i nazwiska, PESEL lub data urodzenia, adres do doręczeń członków Zarządu oraz członków Rady Nadzorczej. Jawne będą także imiona i nazwiska, numery PESEL beneficjentów będącymi osobami fizycznymi wchodzącymi w skład Zgromadzenia Beneficjentów, a w przypadku gdy beneficjentem jest podmiot inny niż osoba fizyczna – nazwa lub firma oraz numer identyfikacyjny REGON, a jeżeli podmiot jest zarejestrowany w Krajowym Rejestrze Sądowym, także jego numer w tym rejestrze.

Zgłoszenie fundacji rodzinnej do rejestru zawiera imię i nazwisko oraz adres do doręczeń fundatora, jeśli jest uprawniony do powołania Zarządu. Dane wpisane do rejestru fundacji rodzinnych korzystają z domniemania prawdziwości wpisu.

Dostęp do odrębnych akt rejestrowych

Zgodnie z art. 111 ustawy dla każdej fundacji rodzinnej prowadzi się odrębne akta rejestrowe obejmujące akta postępowań prowadzonych przez sąd rejestrowy. Akta rejestrowe może przeglądać, w obecności pracownika sądu rejestrowego, fundator, członek organu fundacji rodzinnej oraz osoba mająca interes prawny.

W przypadku fundacji rodzinnej polski ustawodawca przyjął inne rozwiązanie niż w KRS, gdyż tam akta rejestrowe może przeglądać każdy. Niepewność wzbudza ustawowe określenie „osoby mającej interes prawny”. Brak definicji legalnej pojęcia „interesu prawnego” oraz brak doświadczenia sądu rejestrowego niewątpliwie może spowodować obawy przed udostępnianiem akt rejestrowych fundacji rodzinnych osobom nieupoważnionym.

Krajowa Administracja Skarbowa

Zgodnie z art. 82 ustawy organ Krajowej Administracji Skarbowej może żądać od fundacji rodzinnej przekazania w wyznaczonym terminie danych zawartych na liście beneficjentów, spisu mienia oraz informacji o oświadczeniach lub mieniu przekazanym w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej, w tym ich rodzaju, wysokości świadczeń lub wartości mienia, terminie i sposobie spełnienia świadczenia lub przekazaniu mienia.

Na podstawie przepisu karnego ustawy o fundacji rodzinnej karane jest grzywną: brak wykonania obowiązku przekazania tych informacji do organu KAS przez osoby uprawnione do prowadzenia spraw fundacji rodzinnej lub jej reprezentowania, utrudnianie, udaremnianie, podawanie nieprawdziwych informacji.

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych

Znowelizowana definicja beneficjenta rzeczywistego wskazuje wprost kto nim jest. To założyciel, fundator w rozumieniu ustawy o fundacji rodzinnej, powiernik, członek zarządu fundacji rodzinnej, nadzorca, członek rady nadzorczej fundacji rodzinnej, beneficjent w rozumieniu ustawy o fundacji rodzinnej. Ustawodawca określił szeroko krąg beneficjentów rzeczywistych fundacji rodzinnej.

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych jest w Polsce rejestrem publicznym, jawnym i bezpłatnym. Jednakże art. 67 ustawy przewidujący jawność CRBR nie ma oparcia w art. 30 dyrektywy 2015/849. Bowiem w świetle wyroku TSUE udostępnienie danych osobowych beneficjentów rzeczywistych każdej osobie, w tym za pomocą Internetu, stanowi nieproporcjonalną ingerencję w prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego i prawo do ochrony danych osobowych.

Podsumowanie

Powszechna dostępność danych, w tym dostępność danych beneficjentów fundacji rodzinnej może budzić obawy i uzasadnione zastrzeżenia.

Praktyka stosowania nowych przepisów ustawy o fundacji rodzinnej w Polsce przyniesie odpowiedzi na wątpliwości dotyczące kręgu osób uprawnionych do przeglądania odrębnych akt rejestrowych oraz braku legalnej definicji osób mających interes prawny.

Kancelaria Szołajski Legal Group przygotowuje firmy rodzinne do założenia fundacji rodzinnej. Zapraszamy do kontaktu!