Po uznaniu umowy kredytu hipotecznego za nieważną konsumenci mogą dochodzić względem banków roszczeń wykraczających poza zwrot świadczeń – oświadczył w opinii z 16 lutego 2023 r. Rzecznik Generalny Trybunału Sprawiedliwości UE Michael Collins.

Innymi słowy, w przypadku uznania umowy kredytowej zawartej przez konsumenta i bank za nieważną od początku z powodu zawarcia w niej nieuczciwych warunków umownych, konsument – oprócz zwrotu kwoty rat zapłaconych na podstawie tej umowy oraz zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty – może w następstwie takiego uznania, żądać od banku także dodatkowych świadczeń.

W opinii Rzecznika Generalnego do sądu krajowego należy ustalenie, w świetle prawa krajowego, czy konsumenci mają prawo dochodzić takich roszczeń oraz rozstrzygnięcie o ich zasadności.

Bank nie może żądać wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z kapitału

Natomiast, gdy chodzi o możliwość dochodzenia podobnych roszczeń przez bank – Rzecznik Generalny jest przeciwnego zdania. Michael Collins uważa, że Bank nie może żądać roszczeń wykraczających poza zwrot kapitału kredytu. Bank zatem nie może dochodzić od Frankowiczów wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z kapitału.

Rozwiązanie to znajduje uzasadnienie w celu dyrektywy 93/13, jakim jest przyznanie konsumentom wysokiego poziomu ochrony.

Zdaniem Rzecznika Generalnego możliwość dochodzenia szerszego zakresu roszczeń może zachęcać konsumentów do wykonywania praw przysługujących im na podstawie dyrektywy 93/13, a jednocześnie zniechęcać banki do włączania do swoich umów nieuczciwych warunków.

Opinia Rzecznika zwykle taka tożsama z orzeczeniem Trybunału

Opinia Rzecznika Generalnego w sprawie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z kapitału jest o tyle istotna, że zwykle pokrywa się z późniejszym orzeczeniem unijnego Trybunału. Zatem kredytobiorcy i ich pełnomocnicy poznali prawdopodobny tok myślenia sędziów przed oczekiwanym orzeczeniem.

Co prawda, sama Opinia Rzecznika Generalnego to jeszcze nie wyrok Trybunału, ale co do zasady opinia znajduje odzwierciedlenie w wyroku. Prawdopodobnie zatem, kolejny wyrok TSUE będzie zbieżny z dotychczasową stabilną linią orzeczniczą, korzystny dla Frankowiczów, zwłaszcza tych niezdecydowanych czy obawiających się wkroczenia na drogę sądową.

Będzie masowa fala pozwów

Spodziewana jest masowa fala pozwów o unieważnianie umów frankowych, gdyż banki zostały pozbawione efektu zastraszania kredytobiorców frankowych przed walką w sądzie.

W lutym 2023 r. w tzw. wydziale frankowym czyli XXVIII Wydziale Sądu Okręgowego w Warszawie było zarejestrowanych w przybliżeniu ok. 40 tysięcy 600 spraw.

Wyrok TSUE zgodny z opinią Rzecznika Generalnego rozwiąże całkowicie problem pozwów o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału kredytu. Wyliczane przez banki wynagrodzenie za korzystanie z kapitału kredytu przeciętnie stanowi nawet 50 proc. wartości kapitału kredytu.

Masowe przegrane banków w toczących się procesach o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału kredytu spowodują ogromne koszty tych instytucji z powodu przegranych procesów. Przed sądami w Polsce toczą się obecnie setki spraw o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału kredytu.

Kiedy w połowie 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości UE wyda wyrok, zgodny z Opinią Rzecznika Generalnego TSUE z 16 lutego 2023 r., że bankom nie należy się ani złotówka ponad nominalną wartość zobowiązania, roszczenia Banków stracą całkowicie sens.

Frankowicze mają do odzyskania ogromne kwoty z tytułu wadliwych umów kredytów denominowanych i indeksowanych do CHF. Ponadto dochodzi wysoki kurs CHF oraz zysk z ustawowych odsetek za opóźnienie, które są na rekordowo wysokim poziomie.

Opinia Rzecznika Generalnego wpłynie na zmianę stanowiska banków w sprawie ugód. Obecnie tylko kilka procent czynnego portfela hipotek frankowych zostało objętych ugodami. Zatem logicznym wydaje się, że banki powinny zaoferować ugody na znacznie lepszych warunkach niż dotychczas, aby zainteresować zawieraniem ugód kredytobiorców.

Podsumowanie

Dotychczasowe wyroki TSUE w sprawach dotyczących polskich Frankowiczów były korzystne dla nich i jak najbardziej prokonsumenckie, co daje duże prawdopodobieństwo, że kolejny ważny wyrok będzie równie pozytywny. Potwierdza to zdecydowanie prokonsumencka opinia Rzecznika Generalnego TSUE z 16 lutego 2023 r.

Rzecznik Generalny uznał, że dyrektywa 93/13 nie stoi na przeszkodzie, by konsument mógł domagać się dodatkowych świadczeń po unieważnieniu umowy, ale bank nie może domagać się podobnych roszczeń.

Dotychczasowy straszak bankowy odwrócił role zgodnie z maksymą „nie czyń drugiemu, co Tobie nie miłe”.

Przede wszystkim warto domagać się w sądzie unieważnienia umowy kredytowej, gdyż jest to jedyny sposób na pozbycie się toksycznego zobowiązania w CHF.

Niewątpliwie oczekiwany przez wszystkich wyrok TSUE, który oprze się na opinii Rzecznika Generalnego TSUE z 16 lutego 2023 r., będzie miał kluczowy wpływ dla banków oraz kredytobiorców frankowych na przyszły kształt sporów sądowych.

Kancelaria Szołajski Legal Group chętnie pomaga kredytobiorcom frankowym wygrywać spory sądowe w walce z bankami. Zapraszamy do kontaktu!

Autor artykułu

Marcin Szołajski

Radca prawny

Specjalista z zakresu Prawa zamówień publicznych, Prawa własności intelektualnej oraz z zakresu Sukcesji w firmach Rodzinnych. Doradza Wykonawcom składającym oferty w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego oraz reprezentuje Wykonawców w postępowaniach przed Krajową Izbą Odwoławczą. Reprezentuje konsumentów w sporach sądowych z instytucjami finansowymi (Bankami) w zakresie udzielonych kredytów „frankowych” oraz sprzedaży obligacji GetBack. Wspiera Twórców i Nabywców praw autorskich w procesie prawidłowego przenoszenia praw do utworów i udzielania stosownych licencji. Przeprowadza skuteczne procedury Sukcesji w firmach Rodzinnych. Czytaj więcej

Kolejna wygrana naszych Klientów z PeKaO S.A.

Niedozwolona działalność fundacji rodzinnej

Wygrana naszej Klientki z Getin Noble Bank