Majątek fundacji rodzinnej w nowym projekcie ustawy

Nowy projekt ustawy o fundacji rodzinnej został opublikowany 15 października 2021 r., a zmiany w stosunku do poprzedniego projektu – z marca – są znaczące. Zaproponowane zmiany w dużej mierze uwzględniają postulaty zgłaszane w trakcie konsultacji publicznych. Planowany termin wejścia w życie przepisów o fundacji rodzinnej to 1 czerwca 2022 r.

Do najistotniejszych zmian przewidzianych w nowym projekcie należą: umożliwienie fundacji dokonywania określonych czynności z zakresu działalności gospodarczej w ramach zarządzania majątkiem i inwestowania go oraz zmiany w zasadach opodatkowania dochodów fundacji z zysków kapitałowych (dywidend) i odsetek.

Niedawno na naszym blogu pisaliśmy o innych zmianach wprowadzonych nowym projektem ustawy o fundacji rodzinnej. Dotyczą one prowadzenia działalności gospodarczej, zasad opodatkowania czy grupy beneficjentów. Nasz artykuł przeczytasz tutaj.

Majątek fundacji rodzinnej

Nowy projekt nie wprowadza zamkniętego katalogu składników majątku fundacji rodzinnej. W jej skład wejdą:

– fundusz założycielski wnoszony przez fundatora,

– darowizny dokonywane przez fundatora, spadkobierców ustawowych po fundatorze, jego małżonku,        krewnych w linii prostej oraz darowizny dokonywane przez trusty,

– majątek fundacji będzie także powstawał z dochodów osiąganych przez fundację w trakcie jej funkcjonowania z dywidend i zysków wypłaconych przez spółki zależne fundacji rodzinnej oraz z działalności gospodarczej prowadzonej przez fundację rodzinną w ściśle określonych obszarach (np. w zakresie obrotu posiadanym mieniem, najmu nieruchomości, udzielania pożyczek, prowadzenia gospodarstwa rolnego).

Fundacja rodzinna jako holding

Według nowego projektu fundacja rodzinna będzie mogła prowadzić działalność gospodarczą w ograniczonym, ściśle określonym zakresie.

Jak wskazano w projekcie ustawy, fundacja rodzinna będzie mogła przystępować i uczestniczyć w spółkach handlowych, zbywać udziały (ogół praw i obowiązków/akcje) w takich spółkach oraz udzielać pożyczek takim spółkom. Pozwoli to na pełnienie funkcji podmiotu holdingowego bez konieczności tworzenia dodatkowej spółki holdingowej pod fundacją rodzinną.

Co istotne, zyski kapitałowe osiągane z dywidend otrzymywanych od spółek zależnych oraz ze zbycia udziałów czy akcji w tych spółkach mają być zwolnione z opodatkowania.

Obrót nieruchomościami rolnymi

Projekt wprowadza także zmiany do ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, w celu ułatwienia fundacji rodzinnej oraz beneficjentom będącym osobami bliskimi fundatora nabywania nieruchomości rolnych.

Zgodnie z proponowanymi zmianami, nabycie nieruchomości rolnej przez fundację rodzinną lub osobę bliską fundatora nie będzie wymagać zgody Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Ponadto beneficjent będący osobą bliską fundatora, który otrzyma nieruchomość rolną od fundacji rodzinnej, nie będzie miał obowiązku prowadzenia gospodarstwa rolnego.

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa nie będzie miał prawa do złożenia oświadczenia o nabyciu nieruchomości rolnych nabywanych przez fundację rodzinną oraz osobę bliską fundatora na podstawie innego tytułu prawnego niż umowa sprzedaży.

W praktyce oznacza to, że nieruchomości rolne przekazywane przez fundatora dla fundacji rodzinnej nie będą mogły zostać nabyte przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa i zasilą majątek fundacji rodzinnej.

Natomiast projekt w obecnym brzmieniu nie wprowadza żadnych ułatwień w zakresie przekazywania fundacji rodzinnej udziałów lub akcji w spółkach kapitałowych, które są właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 5 ha.

Oznacza to, że wniesienie akcji czy udziałów takich spółek do fundacji rodzinnej będzie mogło wiązać  się wykonaniem przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa uprawnienia do ich nabycia.

Podsumowując, pozostaje wyrazić nadzieję, że takie ułatwienia pojawią się w ostatecznym kształcie ustawy o fundacji rodzinnej.

Wnioski

Dzięki powstaniu w Polsce instytucji fundacji rodzinnej możliwa będzie:

– skuteczna, wielopokoleniowa sukcesja w firmach rodzinnych, w szczególności w przedsiębiorstwach,

– budowa silnych rodzimych marek,

– akumulacja i ochrona kapitału przed rozdrobnieniem,

– zwiększenie szans na nowe inwestycje.

Nowa instytucja może być atrakcyjnym rozwiązaniem przede wszystkim dla właścicieli polskich firm o charakterze rodzinnym.

Dzięki fundacji rodzinnej możliwe będzie zaplanowanie działalności biznesowej w perspektywie kilku pokoleń, bez obaw o trudności związane z dziedziczeniem udziałów w spółkach handlowych.

Ponadto fundacja rodzinna ułatwia także rozdzielenie zysków z majątku rodzinnego pomiędzy osoby zaangażowane w działalność firmy rodzinnej i osoby, które wybrały inną drogę kariery, bez zagrożeń dla integralności majątku rodzinnego i płynności finansowej spółek, w których udziały posiada fundacja rodzinna.

Według założeń projekt ustawy trafi do parlamentu w pierwszej połowie 2022 r., natomiast ustawa o fundacji rodzinnej wejdzie w życie 1 czerwca 2022 r.

Kancelaria Szołajski Legal Group prowadzi sprawy związane z przeprowadzaniem skutecznie sukcesji w firmach rodzinnych oraz przygotowuje firmy rodzinne do przekształcania w fundacje rodzinne. Jeśli potrzebujesz pomocy, zapraszamy do kontaktu.

Dlaczego harmonogram w umowie IT jest tak ważny?

Prowadzenie działalności gospodarczej w sektorze IT i nowych technologii niejednokrotnie oznacza realizowanie projektów rozłożonych w czasie na wiele miesięcy lub lat. W ciągle zmieniającej się gospodarczej rzeczywistości, wykonywanie lub zamawianie usługi, której finalne zakończenie przewiduje się w dalekiej przyszłości, wymaga od podmiotów należytego zabezpieczenia swoich interesów.

Pomocne w tym zakresie jest dokładne ustalenie ram współpracy oraz precyzyjne określenie kolejnych etapów projektu. Strony zatem powinny jasno ustalić harmonogram prac.

Przedstawiamy 5 kluczowych informacji, które pomogą przygotować harmonogram dla umowy IT.

1. Określić etapy projektu

Harmonogram powinien określać co najmniej daty, do których wykonane mają zostać poszczególne etapy danego projektu. Dzięki temu strony uzyskają pewność co do zakresu prac oraz będą mogły na bieżąco wzajemnie kontrolować postępy.

2. Harmonogram załącznikiem do umowy

Dla przejrzystości harmonogramu oraz w celu zachowania kompaktowej formy umowy rekomendowanym rozwiązaniem w przypadku dużych projektów informatycznych jest wyprowadzenie harmonogramu poza samą umowę i umieszczenie go w jednym z załączników do niej.

Co ważne, sam harmonogram nie zawsze musi być ustalony wraz z umową. Strony mogą postanowić, że zostanie on ustalony i dookreślony np. w określonym terminie po jej zawarciu. W tym zakresie strony ogranicza art. 3531 k.c., czyli zasada swobody umów.

3. Kary umowne za brak realizacji harmonogramu

Zgodne ustalenie terminów realizacji etapów, umożliwi ich egzekwowanie od drugiej strony, pozostającej w zwłoce z wypełnieniem harmonogramu. Strony mogą uregulować w umowie, że brak realizacji któregokolwiek etapu w terminie skutkować będzie:

  • naliczeniem kary umownej, lub
  • zrealizowaniem się uprawnienia do wypowiedzenia umowy lub odstąpienia od niej.

4. Protokół odbioru etapu

Warto także wspomnieć, że w interesie stron – w szczególności wykonawcy realizującego zamówienie – jest odpowiednie zabezpieczenie swojej pozycji, poprzez dokładne udokumentowanie faktu zrealizowania danego etapu w terminie. Strony umowy powinny podpisać protokół odbioru każdego etapu. Pozwoli to uniknąć ewentualnych roszczeń, mogących powstać w przyszłości ze strony zleceniodawcy.

5. Zasady zmiany harmonogramu

Projekty informatyczne zwykle są czasochłonne i w tym czasie wiele okoliczności może ulec zmianie. Z tego powodu warto ustalić jasne zasady zmiany harmonogramu. Ewentualnego rozważenia wymaga wymienienie wprost katalogu przesłanek, które uprawnią strony do zmiany terminów w harmonogramie, czyli potencjalnie ich wydłużenia.

Podsumowanie

Niezależnie od faktu, że harmonogram dotyczy samego wykonania umowy, jego treść ma ogromną wartość dla stron. Jego dobre przygotowanie jest ważne i nie może być bagatelizowane.

Kancelaria Szołajski Legal Group Sp. k. od wielu lat aktywnie wspiera firmy informatyczne tworzące oprogramowania dla podmiotów trzecich. Pomagamy także chronić interesy zleceniodawców, którzy oczekują od firmy informatycznej profesjonalnego oraz terminowo dostarczonego produktu.

Dlatego jeżeli masz wątpliwości, czy twoja umowa IT dostatecznie zabezpiecza Twoje interesy lub jeżeli jesteś na etapie negocjowania warunków umowy – zachęcamy do kontaktu!

Rezerwy bankowe na kredyty frankowe w 2022 roku

To już kolejny rok potwierdzający, że dla kredytobiorców najkorzystniejszym sposobem na rozwiązanie problemu frankowego jest proces sądowy. Sukcesy Frankowiczów na salach sądowych przekładają się na wyniki finansowe banków, które są zobowiązane do wypłat związanych z realizacją wyroków. Ponadto konieczne okazuje się zawiązywanie rezerw ze względu na przegrywanie kolejnych procesów.

Dziewięć giełdowych banków ma prawie 15,5 mld zł rezerw na ryzyko prawne, co stanowi około 20 proc. portfela ich kredytów opartych na frankach. Około 40 proc. całości rezerw, bo aż 7,6 mld zł to odpisy za ubiegły rok. Świadczy to o wysokim tempie przyrostu spraw w 2021 r. oraz liczbie przegranych przez banki postępowań sądowych.

Od końca 2019 r. banki co kwartał zawiązują rezerwy na ryzyko prawne związane z toczącymi się w sądach sporami dotyczącymi umów kredytów frankowych. Z każdym kwartałem rezerwy są coraz wyższe, co odzwierciedla zarówno skalę przyrostu nowych pozwów, jak i wysoki procent przegrywanych przez banki procesów.

Obiecywane ugody pułapką

W 2021 r. ruszyła kampania ugodowa. W założeniach miała być prowadzona na szeroką skalę, jednak przystąpiło do niej niewiele banków. Obecnie propozycje ugód przedstawiły tylko banki PKO BP, Millennium Bank, mBank oraz ING.

Bank PKO BP poinformował, że do programu mediacji przystąpiło około 16 tys. klientów, z czego blisko tysiąc podpisało ugody. Natomiast Bank Millennium do końca lipca zawarł 4 tys. indywidualnych ugód, co stanowi około 8 proc. umów frankowych tego banku.

Kancelaria Szołajski Legal Group zaleca ostrożność w podejmowaniu decyzji o zawarciu ugody z bankiem oraz poprzedzenie jej szczegółową analizą. Warto pamiętać, że zawarcie ugody z bankiem oznacza zrzeczenie się jakichkolwiek innych roszczeń związanych z umową kredytową. Natomiast dotychczasowe propozycje ugodowe pokazują, że zysk z zawarcia ugody z bankiem to zaledwie 25 do 30 proc. kwoty, którą można uzyskać dzięki procesowi sądowemu.

Ugody są zatem korzystne wyłącznie dla banków, którym bardziej opłaca się umorzyć część kapitału do spłaty w wyniku ugody, aniżeli zwracać nadpłaty i zasądzone zwroty rat kredytu w ramach odfrankowienia czy unieważnienia. Dodatkowo warto zaznaczyć, że propozycje ugodowe otrzymują tylko osoby nadal spłacające kredyt, a pominięci zostali kredytobiorcy, którym udało się już spłacić kredyt do końca.

Ponad 25 proc. pokrycia portfela kredytów frankowych rezerwami

Nawet najtańszy realny scenariusz czyli ugody, to konieczność objęcia przez banki rezerwami około 35% portfela. Aby zminimalizować straty, kilka banków zdecydowało się na ugody, które są dla nich czterokrotnie mniej kosztowne niż unieważnianie umów przez sądy.

Ze względu na rosnące stopy procentowe ugody są coraz mniej atrakcyjne dla Frankowiczów. Z tego powodu, zdaniem Kancelarii Szołajski Legal Group w 2022 r. mniej kredytobiorców zdecyduje się na ugodę, a więcej wybierze ścieżkę sądową.

Średnie pokrycie portfela kredytów frankowych rezerwami wynosi obecnie 25,5 proc. Duże rezerwy za IV kwartał zawiązały banki, które są na podium liczby spraw wytoczonych przez Frankowiczów – mBank i Bank Millennium. Także mBank poinformował o ogromnych rezerwach – rzędu 2 mld zł, z czego 1. 010 mln zł zamierza przeznaczyć na potencjalne ugody. Prognozowana strata za 2022 rok dla tego banku wynosi 1,2 mld zł. Rezerwy zawiązane przez Bank Millennium są na poziomie 732 mln zł, strata w wysokości 1,4 mld zł. Ponadto duże rezerwy zawiązały banki PKO BP, ING Bank Śląski i BOŚ.

Wnioski

Prognozowana wysokość rezerw rośnie wraz ze zmieniającą się relacją ścieżki sądowej do ugód. Jeśli do sądu uda się 30-40 proc. kredytobiorców, rezerwy będą musiały wynosić już 50-55 proc. Według analityków rynkowych to docelowy poziom rezerw, który może zostać osiągnięty w latach 2022-23.

Potrzebujesz pomocy w dochodzeniu swoich roszczeń od banków? Skontaktuj się z nami, przeanalizujemy Twoją sytuację kredytową. Nie warto zwlekać, pamiętaj frankowiczudzialaj.pl

Sąd Najwyższy o służebności gruntowej

Uwaga właściciele nieruchomości! Ważną uchwałę dotyczącą służebności gruntowych podjął 13 stycznia 2022 r. Sąd Najwyższy w trzyosobowym składzie pod przewodnictwem prof. Małgorzaty Manowskiej.

Sąd Najwyższy orzekał w sprawie sporu powstałego pomiędzy dwiema spółkami, które zawarły umowę ustanawiającą na rzecz jednej z nich drogę konieczną – za wynagrodzeniem. Spór powstał, ponieważ spółka będąca właścicielem nieruchomości władnącej dokonała podziału nieruchomości i jedną z części połączyła z działką sąsiednią.

Kodeks cywilny o służebności drogi koniecznej

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 285 § 1 k.c. nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem powodującym m.in., że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej.

Ponadto w myśl art. 290 § 1 k.c. w razie podziału nieruchomości władnącej służebność utrzymuje się w mocy na rzecz każdej z części utworzonych przez podział. Jednakże, gdy służebność zwiększa użyteczność tylko jednej lub kilku z nich, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zwolnienia jej od służebności względem części pozostałych.

Jak orzekł Sąd Najwyższy?

Po analizie sprawy Sąd Najwyższy podjął uchwałę ustalając, że po podziale nieruchomości władnącej, a następnie scaleniu wydzielonej w ten sposób części z inną nieruchomością, nie mającą statusu nieruchomości władnącej, służebność gruntowa rozciąga się na całą powstałą w ten sposób nieruchomość.

Orzeczenie oznacza, że jeżeli właściciel nieruchomości władnącej dokona podziału swojej działki, a następnie jedną z części połączy z nieruchomością sąsiednią, której wcześniej żadne prawo służebności nie przysługiwało, to służebność rozciąga się na również na nową, dołączoną część działki.

Orzeczenie to może mieć bardzo daleko idące skutki dla podmiotów występujących na rynku nieruchomości. Wydaje się bowiem, że pozycja właściciela nieruchomości obciążonej została na skutek podjętej uchwały istotnie osłabiona. Swojej uchwały Sąd Najwyższy bowiem w żaden sposób nie ograniczył.

A zatem to, co dla jednych może okazać się dodatkowym obciążeniem i ryzykiem, innym może otworzyć furtkę do wykorzystywania podjętej niedawno uchwały w prowadzonym przez nich biznesie.

Podsumowanie

Kancelaria Szołajski Legal Group aktywnie wspiera uczestników rynku nieruchomości w podejmowanych przez nich działaniach. Naszymi klientami są zarówno deweloperzy jak i osoby fizyczne już posiadające nieruchomości lub dopiero myślące o zakupie swojej pierwszej działki, domu czy mieszkania.

Chętnie dzielimy się swoją wiedzą i doświadczeniem, dlatego jeżeli macie Państwo jakiekolwiek pytania, zapraszamy do kontaktu!

RPO nt. wynagrodzenia banku za korzystanie z kapitału

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia skierował pytanie prejudycjalne do TSUE, dotyczące możliwości formułowania roszczeń przez banki oraz kredytobiorców. W szczególności problem dotyczy wynagrodzenia za korzystanie z udostępnionego w ramach kredytu kapitału w przypadku unieważnienia umowy frankowej.

Sąd Rejonowy pyta, czego mogą domagać się strony

„Czy dyrektywę 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (art.6 ust.1 i art. 7 ust.1 ) można tak interpretować, że stoją one na przeszkodzie wykładni przepisów krajowych, która pozwalałaby stronom umowy kredytu uznanej za nieważną od początku z powodu abuzywnych klauzul domagać się zwrotu pieniędzy ponad zapłacone w wykonaniu tej umowy. Po stronie banku ponad kredyt, a po stronie konsumenta ponad raty, opłaty, prowizje i składki ubezpieczeniowe.”

Zgodnie z art. 6 ust. 1 dyrektywy 93/13/EWG, państwa UE stanowią, że na mocy prawa krajowego nieuczciwe warunki w umowach zawieranych przez przedsiębiorców z konsumentami nie będą wiążące dla konsumenta. W pozostałej części umowa będzie nadal obowiązywała strony, jeżeli jest to możliwe po wyłączeniu z niej nieuczciwych warunków.

Art. 7 ust. 1 niniejszej dyrektywy mówi, że Państwa Członkowskie zapewnią stosowne i skuteczne środki, mające na celu zapobieganie stałemu stosowaniu nieuczciwych warunków w umowach zawieranych przez sprzedawców i dostawców z konsumentami.

Sąd Rejonowy zapytał TSUE o to, czy w przypadku uznania nieważności umowy kredytu, strony tej umowy – oprócz zwrotu pieniędzy zapłaconych w wykonaniu tej umowy, w tym kapitału kredytu, opłat, prowizji i składek ubezpieczeniowych oraz ewentualnych odsetek za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty – mogą domagać się jakichkolwiek innych świadczeń.

Stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich

Rzecznik Praw Obywatelskich przystąpił do tej sprawy przed warszawskim sądem, a dołączenie do postępowania otworzyło możliwość zajęcia odpowiedniego stanowiska przed TSUE.

Podobnie jak Prezes UOKiKu, Rzecznik Praw Obywatelskich uznał „żądania przez bank wynagrodzenia za korzystanie z kapitału za sprzeczne z celami Dyrektywy 93/13 i udzielonej na jej podstawie ochrony konsumentowi oraz nieznajdujące oparcia w polskich przepisach”.

Maciej Taborowski zastępca RPO w stanowisku do TSUE pisze, że: „udzielenie odpowiedzi na to pytanie prejudycjalne ma obecnie największe znaczenie w licznych w Polsce sporach na tle konsumenckich umów kredytowych na cele mieszkaniowe, indeksowanych bądź denominowanych we franku szwajcarskim”.

Rzecznik podkreśla, że: „według szacunków, przed polskimi sądami toczy się obecnie 70 tysięcy takich sporów, a ich liczba stale rośnie, co ilustruje bezprecedensową masowość problemu”. Jak dodaje: „możliwość dochodzenia przez bank wynagrodzenia za korzystanie z kapitału zaprzeczyłoby całości dotychczasowego orzecznictwa TSUE, a w szczególności naruszałoby zwłaszcza obowiązek wywołania efektu odstraszającego banki, które wprowadzają do swoich umów nieuczciwe postanowienia umowne”.

Według RPO „banki zaangażowane w spory na tle kredytów konsumenckich indeksowanych bądź denominowanych do CHF rozpoczęły obecnie w Polsce masową akcję, mającą na celu dochodzenie roszczeń z tytułu wynagrodzenia za korzystanie z kapitału. Jej celem jest wywołanie efektu mrożącego w stosunku do konsumentów, aby zniechęcić ich do składania pozwów skierowanych przeciwko bankom”.

Stanowisko RPO głosi „przesądzenie przez TSUE o niedopuszczalności takich roszczeń będzie więc miało znaczenie nie tylko dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, w której – co warte podkreślenia – chodzi tak o roszczenia konsumenta w stosunku do banku, jak i banku w stosunku do konsumenta, ale dla kilkudziesięciu tysięcy toczących się spraw”.

W ocenie RPO zarówno przedsiębiorcy, jak i konsumentowi nie przysługują roszczenia wykraczające poza zwrot – zgodnie z przepisami prawa krajowego – kwot świadczonych w ramach umowy, która została na tle prawa krajowego uznana za nieważną.

EX INIURIA NON ORITUR IUS, czyli z bezprawia nie wywodzi się prawo

Powołując się na słynną paremię łacińską – skoro banki przemycały w umowach niedozwolone postanowienia skutkujące nieważnością umów kredytowych, nie mogą domagać się wynagrodzenia za korzystanie z kapitału i odnosić dalszych korzyści finansowych.

Zdaniem Szołajski Legal Group uczestnictwo Rzecznika Praw Obywatelskich ma kluczowe znaczenie w postępowaniu przed TSUE bowiem przysłuży się prawidłowemu rozstrzygnięciu sprawy, analogicznie do udziału RPO w istotnych dla konsumentów sprawach trzech wyroków TSUE dotyczących polskich Frankowiczów.

Aktualne pozostaje stanowisko, że polskie przepisy nie dają bankom podstaw do dochodzenia takich roszczeń. Z całą stanowczością należy podkreślić, że przyznanie takiego uprawnienia stanowiłoby obejście skutku, jakim jest uznanie umowy za nieważną.

Biorąc pod uwagę powyższe, roszczenia banków należy uznać za nieuzasadnioną próbę uniknięcia negatywnych skutków płynących z orzeczeń w sprawach frankowych. Przyznanie bankom prawa do wynagrodzenia za korzystanie z kapitału w przypadku nieważnej umowy zmierzałoby do zniweczenia ochronnej funkcji przepisów o niedozwolonych postanowieniach umownych. Zatem kierowanie wskazanych roszczeń przez bank należy jednoznacznie ocenić jako próbę zniechęcenia konsumentów przed dochodzeniem swoich praw na drodze sądowej.

Jak wynika z powyższych przesłanek, roszczenie banku o wynagrodzenie z kapitału jest bezpodstawne i z całą pewnością Frankowicze nie powinni się go obawiać. Według Rzecznika Praw Obywatelskich dochodzenie przez bank od konsumenta roszczeń za korzystanie z kapitału po unieważnieniu umowy kredytu frankowego jest niedopuszczalne w świetle przepisów unijnych.

Szołajski Legal Group wspiera Frankowiczów w dochodzeniu roszczeń od banków. Skontaktuj się z nami i sprawdź, co możemy dla Ciebie zrobić.

Spółka komandytowo-akcyjna w Nowym Ładzie

Od wejścia w życie Nowego Ładu przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą coraz częściej zastanawiają się nad zmianą formy prowadzenia działalności gospodarczej. Często wybór pada na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Dla niejednego przedsiębiorcy może to być najlepszy wybór. Jednak równie często można spotkać się ze stwierdzeniem, że przedsiębiorca zdecydował się na spółkę z o.o., bo po prostu wie, co to jest i jak działa.

Inaczej jest w przypadku spółki komandytowo-akcyjnej, o której zaczęło się robić głośno pod koniec 2021 r., jako „o lekarstwie” na Nowy Ład. Czym więc jest ta spółka, jak działa i czy na pewno jest to najlepszy wybór dla każdego przedsiębiorcy?

Cechy spółki komandytowo-akcyjnej

Spółka komandytowo-akcyjna jest osobową spółką handlową. Oznacza to, że nie ma ona osobowości prawnej, może jednak we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania – ma zdolność prawną. Ponadto, spółka ta wyposażona jest w zdolność sądową. Minimalny kapitał zakładowy spółki komandytowo-akcyjnej wynosi 50 000 zł.

W spółce komandytowo-akcyjnej występuje co najmniej dwóch wspólników: komplementariusz i akcjonariusz. Mogą nimi być osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które mają zdolność prawną. Nie ma również przeciwwskazań, aby zarówno komplementariuszem jak i akcjonariuszem była ta sama osoba posiadająca 100% udziałów.

Komplementariusz w spółce

Komplementariusz ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowo-akcyjnej. Odpowiedzialność ta ma charakter odpowiedzialności solidarnej ze spółką i pozostałymi komplementariuszami co oznacza, że wierzyciel może domagać się zaspokojenia długu od każdego z dłużników solidarnych, od niektórych z nich lub od wszystkich. Co do zasady, odpowiedzialność wspólników dotyczy jedynie zobowiązań spółki – nie dotyczy ich długów osobistych.

Akcjonariusz w spółce

Akcjonariusz w spółce komandytowo-akcyjnej nie odpowiada za zobowiązania spółki. Wynika to z faktu, że jest on traktowany jako inwestor. Od tej zasady są jednak przewidziane dwa wyjątki. Pierwszy, gdy nazwisko akcjonariusza jest zamieszczone w nazwie firmy spółki komandytowo-akcyjnej oraz drugi, gdy akcjonariusz działa bez umocowania spółki, nie ujawnia go lub je przekracza.

Opodatkowanie spółki komandytowo-akcyjnej

Spółka komandytowo-akcyjna ma status podatnika podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Podatek od dochodów spółki komandytowo-akcyjnej jest płacony przez spółkę, musi ona opłacać zaliczki na podatek dochodowy i składać zeznania roczne. W tym zakresie nie różni się od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Podatkiem CIT objęte są wszystkie zyski pochodzące z działalności spółki komandytowo-akcyjnej. W zależności od wartości przychodów będzie to:

9% dla małych podatników (gdy wartość przychodu ze sprzedaży nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym 2 mln euro)

19% dla pozostałych przedsiębiorców

Jest to podatek, jaki ma zapłacić spółka. Nie jest to jednak cały podatek, który przyjdzie zapłacić przy prowadzeniu spółki komandytowo-akcyjnej.

Wypłata zysku wspólnikom

Wypłata dywidendy do komplementariuszy i akcjonariuszy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych albo podatkiem dochodowym od osób prawnych, według stawki 19%. Oczywiście tak długo jak spółka komandytowo-akcyjna nie przekaże zysku do swoich wspólników, obowiązek zapłaty podatku nie powstanie.

W konsekwencji zysk akcjonariusza, który jest osobą fizyczną, jest opodatkowany podwójnie. Pierwszy raz podatkiem CIT, a następnie podatkiem od dywidend od wartości wypłaconego wyniku finansowego.

Również dywidenda wypłacana komplementariuszowi jest opodatkowana podwójnie. Jednak od 2022 r., kwota należnego podatku dochodowego komplementariusza jest pomniejszona o kwotę zapłaconego już przez spółkę podatku CIT. W praktyce pozwoli to komplementariuszom spółek opodatkowanych CIT 9% na zmniejszenie należnego podatku dochodowego do ok. 10%. Łącznie z należnym podatkiem CIT taki komplementariusz zapłaci 17,30% podatku.

Składki ZUS

Komplementariuszakcjonariusz spółki komandytowo-akcyjnej nie mają statusu przedsiębiorcy, a więc nie podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu. Inaczej mówiąc, z tytułu uczestnictwa w spółce komandytowo-akcyjnej, osoby fizyczne będące jej wspólnikami nie są zobowiązane do uiszczania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składek na te ubezpieczenia, w tym na 9 % składkę zdrowotną.

To właśnie brak obowiązku uiszczania składek ZUS tak uatrakcyjnił tę formę prowadzenia działalności. Wprowadzony Polski Ład zobowiązuje m.in. przedsiębiorców do płacenia składki zdrowotnej bez możliwości odliczania od podatku, skomplikowany został także sposób jej wyliczania.

Podsumowanie

Sposób opodatkowania spółki komandytowo-akcyjnej sprawi, że będzie ona częstym wyborem przedsiębiorców. Należy jednak pamiętać, że prowadząc tego rodzaju spółkę, należy liczyć się z wyższymi kosztami jej prowadzenia niż spółki z o.o. Również proces założenia spółki jest znacznie bardziej skomplikowany, a przez to bardziej kosztowny niż spółki z o.o.

Przed podjęciem decyzji o przekształceniu formy prawnej prowadzonej działalności najlepiej skonsultować swój wybór z prawnikiem lub doradcą podatkowym. Prawnicy kancelarii Szołajski Legal Group sp. k. chętnie przeanalizują sytuację podatkową Twojej firmy. Doradzimy i razem znajdziemy najlepsze rozwiązanie.

Chociaż znika LIBOR Frankowicze nie potrzebują aneksów!

Na podstawie unijnej dyrektywy BMR, od 1 stycznia 2022 r. przestała być publikowana stawka LIBOR. Zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej, od 2022 r. oprocentowanie liczone na podstawie LIBOR zastąpiła stopa składana SARON (Swiss Average Rate Overnight).

Wprowadzenie wskaźnika SARON nie powoduje potrzeby aneksowania umów kredytów frankowych. Mimo to, banki proponują Frankowiczom podpisywanie aneksów, wprowadzających SARON oraz dodatkowe niekorzystne dla Konsumentów zapisy. Pod żadnym pozorem Frankowicze nie powinni aneksować swoich umów kredytowych, gdyż zastąpienie wskaźnika LIBOR przez SARON następuje z mocy prawa!

Czym jest wskaźnik referencyjny?

Wskaźnik SARON jest wpisany na listę wskaźników referencyjnych prowadzoną przez Europejski Urząd Giełd i Papierów Wartościowych. Spełnia wszystkie wymogi prawa europejskiego dotyczące jakości opracowywania wskaźnika referencyjnego. Administratorem SARON jest SIX Financial Information AG z siedzibą w Zurychu.

Wskaźniki referencyjne to inaczej indeksy mające wpływ na ceny instrumentów oraz produktów finansowych. Zasady na jakich się je opracowuje określa unijne rozporządzenie BMR. Ten dokument zawiera także reguły nadzoru nad instytucjami, które opracowują i udostępniają te wskaźniki bankom.

Wskaźniki referencyjne obliczane są przez niezależnego administratora, na podstawie ściśle określonej metody. Jego działanie nadzoruje w Polsce Komisja Nadzoru Finansowego, która odpowiada za to, że dany wskaźnik referencyjny dokładnie odzwierciedla zmiany na rynku i realia gospodarcze.

Co to znaczy dla klientów?

Klienci, którzy korzystają z kredytów frankowych nie muszą obawiać się tej zmiany. Banki wyliczą oprocentowanie oparte o wskaźnik SARON dla kredytów, w umowach których nie było skutecznych zapisów o postępowaniu banku w sytuacji, kiedy dotychczasowy wskaźnik nie będzie dostępny.

Dla klientów różnice nie będą duże, tym bardziej że Komisja Europejska wyznaczyła korektę wyrównawczą. Jest ona różnicą pomiędzy średnimi wartościami wskaźników LIBOR CHF i SARON w okresie 5 lat przed dniem, w którym brytyjski organ nadzoru Financial Conduct Authority ogłosił datę zakończenia publikacji LIBOR CHF.

Według rozporządzenia KE od 1 stycznia 2022 r., 1 miesięczną stopę CHF LIBOR zastąpi 1 miesięczna stopa składana SARON, odnotowana w 1 miesięcznym okresie poprzedzającym dany okres odsetkowy, a 3 miesięczną stopę CHF LIBOR zastąpi 3 miesięczna stopa składana SARON, odnotowana w 3 miesięcznym okresie poprzedzającym dany okres odsetkowy. Stawka 3 miesięczna będzie zastępowała także 6 miesięczna i 12 miesięczną stopę CHF LIBOR. Dodatkowo wskaźniki SARON będą powiększone o stały spread korygujący.

Obecne stawki LIBOR CHF to: 1M –0,7822%, 3M-0,7634%, 6M-0,7134%, 12M-0,5810%. Dla porównania stawki SARON to: 1M-0,7131% i 3M-0,7195%.

Bez aneksów

Według KNF wprowadzenie wskaźnika SARON do trwających umów kredytowych nie będzie wymagało zmieniania ich treści, czyli aneksowania. Kredytobiorcy będą kontynuować spłatę swoich zobowiązań z zastosowaniem SARONu przy zachowaniu pozostałych zasad.

Banki jednak mimo wszystko proponują Frankowiczom aneksy, które wprowadzają SARON oraz dodatkowe niekorzystne dla Konsumentów zapisy dotyczące kolejnych zmian wskaźnika i prawa Banku do kształtowania samodzielnie oprocentowania kredytu.

Dlatego też, Frankowicze absolutnie nie powinni podpisywać aneksu, bo SARON zastępuje LIBOR z mocy prawa.

Podsumowanie

Według ekspertów zmiana LIBORU na SARON będzie miała jedynie charakter kosmetyczny. Z perspektywy kredytobiorcy frankowego wprowadzenie wskaźnika SARON nie ma większego znaczenia.

Na podkreślenie zasługuje fakt, że zastąpienie wskaźnika LIBOR podyktowane jest głównie tym, że SARON nie jest podatny na manipulacje ze strony banku. Ujawniono, że w przeszłości takie instytucje bezprawnie wpływały na wysokość LIBORu, a więc na wysokość swoich ostatecznych dochodów z tytułu spłaty przez klientów kredytów frankowych.

Szołajski Legal Group reprezentuje Frankowiczów w postępowaniach przeciwko bankom. Skontaktuj się z nami i sprawdź, co możemy dla Ciebie zrobić.

Nowy projekt ustawy o fundacji rodzinnej

Opublikowano nową wersję projektu ustawy o fundacji rodzinnej, który uwzględnia uwagi przedstawione w ramach konsultacji społecznych. Dokument opracowało Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii we współpracy z Ministerstwem Finansów. Planowany termin wejścia w życie przepisów o fundacji rodzinnej to 1 czerwca 2022 r.

Do najistotniejszych zmian przewidzianych w nowym projekcie należą: umożliwienie fundacji dokonywania określonych czynności z zakresu działalności gospodarczej w ramach zarządzania majątkiem i inwestowania go oraz zmiany w zasadach opodatkowania dochodów fundacji z zysków kapitałowych (dywidend) i odsetek.

Działalność gospodarcza

Co do zasady nowa wersja projektu utrzymuje zakaz prowadzenia przez fundację rodzinną działalności gospodarczej. Jest to uzasadnione założeniem ograniczenia ryzyk związanych z prowadzeniem takiej działalności oraz koniecznością ochrony wnoszonego do niej majątku.

Według nowego projektu ustawy dopuszczono jednak katalog czynności, które będą mogły być podejmowane przez fundację w zakresie zarządzania i inwestowania majątkiem, ale ma to charakter wyjątkowy i ograniczony. Fundacji wolno będzie prowadzić działalność gospodarczą polegającą na:

  1. Zbywaniu mienia, którego jest posiadaczem lub właścicielem, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia.
  2. Najmie, dzierżawie lub udostępnianiu na innej podstawie mienia, którego jest posiadaczem lub właścicielem.
  3. Przystępowaniu i uczestnictwie w spółkach handlowych, funduszach inwestycyjnych, spółdzielniach oraz podmiotach o podobnym charakterze mających swoją siedzibę w kraju lub zagranicą.
  4. Nabywaniu i zbywaniu papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze.
  5. Udzielaniu pożyczek spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały lub akcje, spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik, beneficjentom.
  6. Obrocie zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji.
  7. Prowadzeniu przedsiębiorstwa w ramach gospodarstwa rolnego.

Warto podkreślić, że pomimo ograniczonego charakteru regulacji to zmiana dość istotna od pierwotnie projektowanego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej przez fundację rodzinną.

Takie podejście może być rozsądnym kompromisem pomiędzy całkowitym zakazem działalności gospodarczej, a nieograniczoną swobodą prowadzenia przez fundację rodzinną biznesu, który mógłby zagrażać interesom jej beneficjentów.

Zasady opodatkowania

Nowy projekt ustawy wprowadza podatkowe zwolnienie dotyczące przychodów kapitałowych fundacji. W zakresie CIT obejmuje ono zwolnienie z podatku od przychodów fundacji rodzinnej z zysków kapitałowych (w tym dywidend) oraz przychodów z tytułu odsetek. Zasadniczo zwolnione z opodatkowania są także przychody z zysków kapitałowych i odsetek otrzymywanych od trustów podlegających w państwie, w którym mają siedzibę opodatkowaniu, podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów.

Zwolnienie to oznacza, że fundacja rodzinna nie będzie odprowadzać 19% CIT od dywidend i innych zysków kapitałowych otrzymywanych od spółek, których będzie właścicielem lub udziałowcem. Środki pochodzące z tych źródeł będą opodatkowane jedynie po stronie beneficjentów, w przypadku otrzymania przez nich świadczenia od fundacji rodzinnej oraz mienia po likwidacji fundacji rodzinnej lub w ramach uzupełnienia zachowku.

Grupa zerowa beneficjentów poszerzona

Istotną zmianą w nowym projekcie ustawy jest także poszerzenie tzw. grupy zerowej beneficjentów o zięcia, synową i teściów.

Wypłaty dokonywane na rzecz najbliższej rodziny fundatora oraz samego fundatora będą zwolnione od podatku od spadków i darowizn w części, jaka została sfinansowana z mienia wniesionego przez fundatora do fundacji (oraz dochodów z niego).

Zwolnienie to nie będzie miało zastosowania w stosunku do świadczeń pochodzących z dochodów fundacji rodzinnej, które korzystały ze zwolnienia z CIT dotyczącego dochodów fundacji z zysków kapitałowych i odsetek.

Wypłaty na rzecz pozostałych beneficjentów będą opodatkowane z zastosowaniem ogólnych skal podatkowych określonych w przepisach ustawy o podatku od spadków i darowizn dla nabywców zaliczonych do jednej z trzech grup, z wyjątkiem świadczeń, których przedmiotem będą dochody lub przychody fundacji korzystające ze zwolnienia z CIT. W ich przypadku stawka podatku od spadków i darowizn będzie wynosić 19%.

Fundacja jako płatnik podatku od spadków i darowizn zobowiązana będzie do prowadzenia odpowiednich ewidencji mienia odrębnie dla każdego z fundatorów oraz ewidencji świadczeń fundacji rodzinnej.

Zwolnienia podatkowe w zakresie CIT oraz podatku od spadków i darowizn na rzecz osób należących do kręgu osób najbliższej rodziny fundatora mogą pozwolić na korzystne i efektywne przekazanie biznesu następnemu pokoleniu i pozostałym członkom rodziny.

Rejestr fundacji rodzinnej

Nowa wersja projektu ustawy przewiduje utworzenie odrębnego rejestru fundacji rodzinnych prowadzonego przez sądy okręgowe, na wzór rejestru funduszy inwestycyjnych.

Dla przypomnienia poprzednia wersja projektu zakładała prowadzenie rejestru fundacji rodzinnych przez Krajowy Rejestr Sądowy.

Zachowek

W nowym projekcie uwzględniono ograniczenie czasowe dotyczące przekazania majątku do fundacji rodzinnej przy ustalaniu wysokości należnego zachowku. Tym samym projekt zakłada stosowanie do fundacji rodzinnej w tym względzie podstawowych reguł określonych w prawie spadkowym.

Ustawa przewiduje możliwość zrzeczenia się zachowku, rozłożenia go na raty, odroczenia terminu płatności, obniżenia jego wysokości w przypadku uwzględniania przy obliczeniu zachowku m.in. zapewnienia kontynuacji działalności przedsiębiorstwa.

Podsumowanie

Zmiany proponowane w nowym projekcie ustawy o fundacji rodzinnej idą w dobrym kierunku. Ważne jest wprowadzenie dla fundacji rodzinnych możliwości prowadzenia działalności gospodarczej w szczególnych przypadkach. Korzystne są także zapisy o poszerzeniu grupy zerowej beneficjentów.

Kancelaria Szołajski Legal Group prowadzi sprawy związane z przeprowadzaniem skutecznie sukcesji w firmach rodzinnych. Pomagamy przygotować firmy rodzinne do przekształcania w fundacje rodzinne. Jeśli potrzebujesz pomocy, zapraszamy do kontaktu.