Umowa kredytu Ekstralokum unieważniona w 9 miesięcy

 

Bank Zachodni WBK połączył się w 2013 r. z Kredyt Bankiem, a od 2018 r. nastąpił rebranding nazwy banku na Santander Bank Polska S.A. W związku z powyższym Santander Bank Polska odpowiada za wszelkie zobowiązania Kredyt Banku, który do 2013 r. oferował kredytobiorcom kredyt hipoteczny z wzorem umowy nazwanym EKSTRALOKUM.

Jak orzekł Sąd Okręgowy w Poznaniu?

Sąd Okręgowy w Poznaniu ustalił 11 czerwca 2021 r., że umowa kredytu mieszkaniowego EKSTRALOKUM zawarta w 2008 r. z Kredyt Bankiem S.A. jest nieważna. Ponadto zasądził od strony pozwanej na rzecz powodów kwotę 11.817 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Postępowanie w I instancji trwało zaledwie 9 miesięcy, a do ostatecznego rozstrzygnięcia wystarczyła tylko jedna rozprawa.

W przedmiotowej sprawie Sąd poparł stronę powodową uwzględniając w całości roszczenie o ustalenie nieważności umowy kredytowej EKSTRALOKUM.

Sąd wykazał, że bank nie dopełnił obowiązku informacyjnego w zakresie ryzyka kursowego względem kredytobiorców. Ponadto postanowienia dotyczące klauzul przeliczeniowych były sprzeczne z zasadami dobrej wiary i dobrymi obyczajami, gdyż zawierały ukryty mechanizm dodatkowego wynagrodzenia dla banku, co zasadniczo wpłynęło na szkodę dla konsumenta.

Wartym podkreślenia jest rekordowe postępowanie w tej sprawie, za które niewątpliwie odpowiadał Sąd Okręgowy w Poznaniu. Sąd celowo pominął dowód z przesłuchania świadków wnioskowany przez stronę pozwaną jako czynnik zmierzający wyłącznie do przedłużenia postępowania. Podobnie oddalił wniosek strony pozwanej w zakresie dowodu z opinii biegłego, co jest zazwyczaj procesem czasochłonnym i nie zawsze koniecznym. Dokonał także przesłuchania stron, ograniczając przesłuchanie powodów na okoliczności wskazane w pozwie. Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd zamknął rozprawę i odroczył termin ogłoszenia wyroku.

Wnioski

Wzorce umowy EKSTRALOKUM są obarczone abuzywnymi klauzulami pozwalającymi na unieważnienie umowy kredytowej.

Postępowania sądowe coraz częściej są rozpatrywane w rekordowym tempie, tylko na jednej rozprawie. Sądy chętnie oddalają dowód z opinii biegłego czy dowód z zeznań świadków banku, co korzystnie przyczynia się do szybkości procedowania spraw kredytów frankowych. Dlatego należy działać i pozywać banki.

Szołajski Legal Group prowadzi sprawy frankowe przeciwko Santander Bank Polska S.A. i pomaga konsumentom. Zapraszamy do kontaktu!

Skutki uchwały Sądu Najwyższego dla kredytobiorców i banków w Polsce

Od marca narasta oczekiwanie na uchwałę w sprawie kredytów frankowych, która została podjęta na wniosek Pierwszej Prezes SN. Prawdopodobnie 2 września, uzyskane odpowiedzi na 6 pytań powinny rozstrzygnąć istotne kwestie związane z kredytami frankowymi i wpłynąć na stabilne, jednolite orzecznictwo w polskich sądach. Uchwała SN będzie miała kluczowe znaczenie dla sytuacji prawnej kredytobiorców. Podczas orzekania w sprawach frankowych, sędziowie sądów powszechnych będą rozstrzygać zgodnie z uchwałą pełnego składu Izby Cywilnej.

Warto przypomnieć, że w maju Izba Cywilna SN poprosiła 5 instytucji o przedstawienie stanowisk w sprawie hipotek frankowych. Jedne są korzystne dla Frankowiczów – to opinie Rzecznika Praw DzieckaRzecznika Praw Obywatelskich oraz Rzecznika Finansowego, inne zaś – opinie Komisji Nadzoru FinansowegoNarodowego Banku Polskiego skrajnie sprzyjają bankom.

Czy przeważą argumenty prawne czy ekonomiczne – okaże się niebawem. Zarówno Frankowicze, jak i banki oczekują kluczowej uchwały pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego.

Co dotychczas ujednolicono?

1. Teoria 2 kondykcji czy teoria salda

W wyroku z 7 maja 2021 r. SN opowiedział się za teorią 2 kondykcji, wskazując, że roszczenia banku i konsumenta są niezależne, dlatego nie ulegają automatycznie wzajemnej kompensacji.

2. Bieg przedawnienia

Podobnie 7 maja, w uchwale III CZP 6/21 Sąd wskazał, że kredytodawca może żądać zwrotu świadczenia od chwili, w której umowa kredytu stała się trwale bezskuteczna.

Co wymaga ujednolicenia?

Pierwsza kwestia dotyczy ustalenia: czy umowa zawierająca klauzule niedozwolone może zostać utrzymana w mocy prawnej w oparciu o LIBOR + marża, czy też wykluczenie klauzul abuzywnych prowadzi do całkowitego jej upadku. Warto zaznaczyć, że zarówno ustalenie nieważności czy odfrankowienie są korzystnym rozwiązaniem dla kredytobiorców. Statystycznie dominującym rozstrzygnięciem w polskich sądach jest nadal nieważność. Aktualnie na ponad 90 proc. wygranych spraw około 85 proc. kończy się stwierdzeniem nieważności umowy kredytowej. Mimo propozycji ugodowych ze strony banków pozwów znacząco przybywa.

Druga kwestia dotyczy ewentualnego wynagrodzenia za korzystanie z kapitału. Aktualnie nie ma rozbieżności w orzecznictwie sądów powszechnych w tym temacie, a ilość spraw, w których strony domagają się wynagrodzenia za korzystanie z kapitału jest znikoma. Można raczej określić to formą straszaka ze strony banku, który ma zniechęcić kredytobiorców od dochodzenia należnych im roszczeń na drodze sądowej.

Wnioski

Opóźnienie uchwały SN spowodowało częściowe zawieszanie postępowań w sprawach kredytów frankowych. Jednakże brak uchwały SN nie wpłynął negatywnie na orzecznictwo w tym zakresie. Statystyki potwierdzają, że nadal w ponad 90 proc. spraw Frankowicze wygrywają, a sądy w większości orzekają na masową skalę.

Według danych Ministerstwa Sprawiedliwości w pierwszym kwartale przybyło 14 tysięcy nowych spraw dotyczących kredytów frankowych. W wyrokach natomiast dominuje stwierdzenie nieważności kredytu, to aż 85 proc. spraw.

Przewlekłość postępowań sądowych zniechęca banki do zawierania ugód i zwiększa prawdopodobieństwo gorszych warunków ugodowych dla klientów.

Propozycje ugodowe zawarte w pilotażowych programach są niekorzystne dla kredytobiorców, dopóki nie ulegną zmianom, nie skłonią do ich zawierania. Przystając na ofertę banku dotyczącą ugody, przeciętny Frankowicz może liczyć na oszczędności rzędu 13-25 proc. aktualnych kosztów i wielkości kapitału pozostającego do spłaty. Ponadto z zapowiedzi banków wynika, że tylko osoby decydujące się na postępowanie sądowe mogą liczyć na propozycje ugodowe. Banki wstrzymują się z decyzjami oczekując uchwały Izby Cywilnej SN.

W czym pomoże przedsiębiorcom Podatkowa Grupa Kapitałowa zawarta w Polskim Ładzie?

Dla celów podatkowych, spółki zorganizowane w formie grupy kapitałowej zostaną zarejestrowane jako pewna całość – Podatkowa Grupa Kapitałowa. Takie rozwiązanie ułatwi przedsiębiorcom rozliczanie podatku VAT.

Oferowane uproszczenia w rozliczaniu podatku VAT to kolejne rozwiązanie proponowane przez rząd w programie Polski Ład. Wcześniej pisaliśmy już o funduszach Venture Capital, a ten artykuł przeczytasz tutaj.

Wspólne rozliczanie VAT uprości formalności

Utworzenie Podatkowej Grupy Kapitałowej pozwoli spółkom należącym do jednej grupy kapitałowej na wspólne rozliczanie podatku VAT, a tym samym na uproszczenie formalności z tym związanych. Należy przypomnieć, że obecnie grupy kapitałowe mogą wspólnie rozliczać tylko podatek CIT. Rozwiązanie pozwalające na wspólne rozliczanie VAT jest już stosowane w kilkunastu państwach Unii Europejskiej.

Zgodnie z założeniami Polskiego Ładu, podatki wszystkich podmiotów należących do Podatkowej Grupy Kapitałowej będą rozliczane tylko przez jeden z tych podmiotów. Reszta firm zostanie zwolniona z tych obowiązków.

Ministerstwo Finansów informuje także, że podmioty tworzące Podatkową Grupę Kapitałową nie będą musiały wystawiać sobie nawzajem faktur VAT i każdy z osobna składać JPK.

Plany zakładają także, że Podatkową Grupę Kapitałową będą mogły tworzyć także małe i średnie przedsiębiorstwa (sektor MŚP). Dodatkowo, w stosunku do tych podmiotów zniesiony zostanie wymóg minimalnej wysokości kapitału zakładowego, co ma miejsce w grupach kapitałowych w odniesieniu do CIT.

Podsumowanie

Zaproponowane zmiany mają pozwolić ograniczyć koszty ponoszone przez firmy oraz zwiększyć dostępność Podatkowych Grup Kapitałowych dla przedsiębiorców.

Dodatkowym motorem do wprowadzenia opisywanych rozwiązań, jest zwiększenie atrakcyjności Polski i pokazanie jej jako miejsca, w którym warto inwestować.

Kancelaria Szołajski Legal Group na bieżąco śledzi zmiany podatkowe oraz aktualności związane z Polskim Ładem. Zmiany przedstawione w dzisiejszym artykule – jako zmierzające do uproszczenia obowiązków formalnych w zakresie podatków – należy ocenić pozytywnie.

Umowa kredytu Ekstralokum nieważna

Pomimo wniosku złożonego przez Santander Bank Polska S.A. o zawieszenie postępowania do czasu wydania rozstrzygnięcia pytań prawnych rozpatrywanych przez Sąd Najwyższy oraz TSUE, Sąd Okręgowy w Katowicach unieważnił umowę kredytu mieszkaniowego indeksowanego EKSTRALOKUM.

To już kolejny cykl artykułów, przedstawiający korzystne dla kredytobiorców wyroki w sprawach dotyczących Santander Bank Polska S.A.

Szeroka linia obrony Santander Bank Polska S.A.

Wyrok unieważniający umowę kredytu mieszkaniowego indeksowanego EKSTRALOKUM zapadł przed Sądem Okręgowym w Katowicach 25 marca 2021 r. Kredytobiorcy zawarli umowę kredytu w 2008 r. z Kredyt Bank S.A., którego następcą prawnym jest Santander Bank Polska S.A. w Warszawie. Od strony pozwanej na rzecz powodów Sąd zasądził kwotę ponad 6 tys. zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W przedmiotowej sprawie Sąd poparł stronę powodową i zarzuty podniesione w pozwie dotyczące klauzul abuzywnych przeliczeniowych zawartych w umowie kredytowej. Ponadto za podstawę stwierdzenia nieważności uznano sprzeczność umowy z przepisami prawa bankowego oraz zasadami współżycia społecznego wynikającego z naruszenia równowagi stron przez bank.

Warta podkreślenia jest szeroka linia obrony, jaką zastosował bank wykorzystując praktycznie wszystkie możliwe środki procesowe w toku postępowania sądowego. Strona pozwana wystąpiła z roszczeniem za korzystanie z kapitału, składając zarzut potrącenia wobec powodów. Oprócz tego bank złożył wniosek o zawieszenie postępowania do czasu wydania rozstrzygnięcia pytania prawnego Sądu Okręgowego w Warszawie rozpatrywanego przez Sąd Najwyższy (sygn. akt III CZP 11/20) oraz rozstrzygnięcia przez TSUE pytań prawnych Sądu Okręgowego w Gdańsku (sygn. TSUE C19/20).

Pomimo tego, Sąd Okręgowy w Katowicach odrzucił obronę banku uznając, że zawieszenie postępowania zmierza jedynie do przedłużenia postępowania, gdyż nie ma powodu ani kwestii spornych wymagających rozstrzygnięć Sądu Najwyższego czy Trybunału Sprawiedliwości UE. Ponadto Sąd odrzucił wniosek o przesłuchanie świadków strony pozwanej, natomiast wydał wyrok stwierdzający nieważność umowy kredytowej w oparciu o przesłuchanie strony powodowej.

Sąd oddala roszczenie banku o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału

Ważnym uwagi jest fakt oddalenia w całości zarzutu i roszczenia banku o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału. Zdaniem Sądu takie żądanie nie ma żadnego uzasadnienia, gdyż jest sprzeczne z chroniącym konsumenta celem dyrektywy 93/13. Sąd Okręgowy w Katowicach ma ugruntowaną linię orzeczniczą, co do bezzasadności roszczeń banku o korzystanie z kapitału, zdecydowanie korzystną dla kredytobiorców.

Wnioski

Umowy EKSTRALOKUM są obarczone abuzywnymi klauzulami pozwalającymi na unieważnienie umowy kredytowej.

Sądy w większości mają ugruntowaną linię orzeczniczą, co do bezzasadności roszczeń banku o korzystanie z kapitału, korzystną dla Frankowiczów.

Dlatego należy działać i pozywać banki. Szołajski Legal Group prowadzi sprawy frankowe przeciwko Santander Bank Polska S.A. i pomaga konsumentom. Zapraszamy do kontaktu!

Co się stanie, jeśli Sąd Najwyższy nie podejmie uchwały?

 

Brak uchwały Sądu Najwyższego, oczekiwanej wiosną przez zainteresowanych kredytami frankowymi wcale nie spowodował zastoju w tych sprawach. Przeciwnie, przybywa liczba powództw! W bieżącym roku wytoczono ponad 14 tysięcy nowych spraw. Prognozuje się, że na koniec roku w sądach procedowanych będzie około 60 tysięcy spraw frankowych! Nadal odsetek wygranych Frankowiczów utrzymuje się na stałym poziomie ponad 90 proc. Stwierdzenie nieważności umowy kredytowej orzekane jest w 85 proc. spraw, zgodnie z orzeczeniem TSUE przeważa też zdecydowanie  teoria 2 kondykcji.

Już teraz zapraszamy do zapisów na webinar (zapisuję się)! Podczas webinaru omówimy uchwałę Sądu Najwyższego z 2 września 2021 r. (lub konsekwencje braku jej podjęcia?) Przypominamy, webinar Kancelarii Szołajski Legal Group rozpocznie się 2 września o godz. 20.00!

Rekordowo szybkie i sprawne postępowania sądowe

W ostatnim czasie Sądy wyraźnie przyspieszają procedowanie spraw frankowych i często w rekordowym czasie wydają wyroki po przeprowadzeniu zaledwie jednej rozprawy. Ugruntowane orzecznictwo przyczynia się do ekspresowego rozstrzygnięcia, bez konieczności powoływania biegłego czy świadka. Niewątpliwie jest to zachęta dla jeszcze niezdecydowanych czy obawiających się przewlekłych postępowań sądowych Frankowiczów. Dużym ułatwieniem, umożliwiającym sprawniejsze i szybsze procedowanie są przepisy covidowe, pozwalające na pracę sądów w trybie zdalnym.

Propozycje ugodowe

Kolejnym czynnikiem wpływającym na coraz większą aktywność Frankowiczów są propozycje ugodowe banków – w porównaniu z drogą sądową zdecydowanie niekorzystne dla kredytobiorców. Przeciętny Frankowicz, przystając na ofertę banku może liczyć na oszczędności od 13 do 25 proc. aktualnych kosztów i wielkości kapitału pozostającego do spłaty.

Dopóki warunki ugodowe nie ulegną zmianom, nie wzbudzą entuzjazmu czy chęci do zawarcia ugody wśród zainteresowanych. Dopiero w sytuacji, gdy ugoda będzie zabezpieczała klienta zarówno prawnie, jak i finansowo, może zostać rozważona oraz zarekomendowana. Wartym podkreślenia jest fakt, że ugody są proponowane tylko kredytobiorcom, którzy zdecydowali się pozwać bank i nie spłacili jeszcze kredytu.

Skutki podjęcia uchwały SN

Uchwała SN ma być przełomem w sporze między bankami a kredytobiorcami, ma bowiem ujednolicić system prawny i ustabilizować linię orzeczniczą w polskich sądach. Niewątpliwie będzie stanowić kluczowy element polskiego orzecznictwa, ponieważ zyska moc zasady prawnej. Oznacza to, że sądy będą musiały respektować jej treść.

Postawione we wniosku pytania dotyczą najważniejszych kwestii w sprawach kredytów frankowych. Obecne orzecznictwo SN pozwala przypuszczać, że uchwała będzie korzystna dla Frankowiczów i pozwoli na wygraną z silnymi bankami.

Już 2 września Izba Cywilna Sądu Najwyższego zadecyduje o przyszłości kredytów frankowych w Polsce. Zapraszamy do zapisów na webinar tutaj

Fundator założyciel w Fundacji Rodzinnej – jaka jest jego rola?

Według projektu ustawy o fundacji rodzinnej, jej założycielem może być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Ograniczenie kręgu osób wynika z roli, jaką ma pełnić fundacja rodzinna: zarządzania majątkiem oraz realizowania wybranych celów prywatnych. Istotnym założeniem ustawodawcy jest zapis, że fundację rodzinną będzie mogło założyć więcej osób wspólnie. Jednakże fundacja tworzona w testamencie będzie mogła mieć tylko jednego fundatora.

Zgodnie z założeniami do projektu ustawy o fundacji rodzinnej, fundator ma możliwość utworzenia fundacji jeszcze za życia na podstawie aktu założycielskiego lub przewidzenia jej w testamencie. Zgłoszenia utworzenia fundacji rodzinnej będzie dokonywać fundator, a w przypadku jego śmierci – Zarząd. Co i komu będzie przysługiwać od fundacji rodzinnej zgodnie z wolą fundatora, określi statut.

Rola fundatora

Status fundatora jest niezbywalny. Natomiast jego wpływ na fundację zależny od indywidualnych decyzji i woli fundatora. W przypadku większej liczby fundatorów, prawa i obowiązki fundatora będą wykonywane wspólnie. W statucie można jednak zastrzec inny sposób wykonywania praw i obowiązków.

Fundator odgrywa podstawową rolę w fundacji. Jego główne zadanie to przekazywanie środków na cele wskazane w statucie. Fundator ma możliwość uzależnienia wydania określonego świadczenia z zastrzeżeniem warunku lub terminu. Według projektu ustawy o fundacjach rodzinnych fundator ma otwarty katalog kształtowania konkretnych wymogów. Statut może zakładać obowiązek ukończenia edukacji przez beneficjenta, aż po zobowiązanie go do postępowania zgodnie z powszechnie uznanymi normami etycznymi. W zamian za spełnienie warunków określonych przez fundatora w statucie, beneficjentom przysługiwać będą wskazane przez fundatora świadczenia. Przykładem są świadczenia zdrowotne czy edukacyjne. Fundator może dokonywać zmian w zakresie beneficjentów i przysługujących im świadczeń, bez ograniczeń, w tym także czasowych.

Jak eksperci oceniają nadrzędną pozycję fundatora?

Obecnie projekt ustawy przewiduje szereg uprawnień dla fundatora, które aż do śmierci czynią go pełnym dysponentem fundacji rodzinnej. Po pierwsze, jest zawsze uprawniony do podjęcia decyzji o rozwiązaniu fundacji rodzinnej bądź o wprowadzeniu zmian w zakresie beneficjentów i przysługujących im uprawnień. Po drugie, zmiany statutu fundacji za życia fundatora mogą być dokonywane wyłącznie przez niego. Natomiast nie przewidziano żadnego trybu, w ramach którego fundator mógłby się tych uprawnień zrzec.

Według ekspertów trudno jest zrozumieć nadrzędną pozycję fundatora oraz brak możliwości zmian w tym właśnie zakresie. Niewątpliwie takie rozwiązania ustawowe wpływają negatywnie na atrakcyjność instytucji fundacji rodzinnej jako instrumentu promującego wielopokoleniową sukcesję. Zdaniem niektórych prawników fundator powinien posiadać uprawnienie, które przypisuje mu projektodawca. Powinien też mieć prawo do zrzeczenia się tych uprawnień albo do zmodyfikowania ich w sposób należycie zabezpieczający sukcesorów.

Fundator dokonuje powołania i odwołania członków zarządu, a po śmierci fundatora uprawnienia te przysługują Radzie Protektorów, jeżeli została ustanowiona. W przypadku braku fundatora i Rady Protektorów dokonuje tego Zgromadzenie Beneficjentów.

Podsumowanie

Zapisy projektu ustawy o fundacjach rodzinnych dotyczące nadrzędnej roli fundatora wzbudzają kontrowersje wśród właścicieli firm rodzinnych. W celu zwiększenia atrakcyjności instytucji fundacji rodzinnej jako instrumentu sukcesji należałoby wprowadzić dogodne zmiany ustawodawcze.

Wprowadzenie instytucji fundacji rodzinnej do polskiego systemu prawnego ma być narzędziem do przeprowadzania wielopokoleniowej sukcesji biznesu.

Proponowane rozwiązania gwarantują utrzymanie polskich firm rodzinnych w rękach najbliższych oraz prowadzą do akumulacji polskiego kapitału.

Kancelaria Szołajski Legal Group prowadzi sprawy związane z przeprowadzaniem skutecznie sukcesji w firmach rodzinnych oraz przygotowuje firmy rodzinne do przekształcania w fundacje rodzinne.

Sąd w Gdańsku unieważnia umowę frankową Nordea Habitat

Frankowe umowy kredytowe oferowane przez Nordea Bank zawierane były według wzorca, który wielokrotnie był oceniany negatywnie przez sądy. Wyroki sądowe są zaś korzystnie dla Frankowiczów, którzy zdecydowali dochodzić swoich praw. Standardowe zapisy tych umów przesądzają o ich nieważności, gdyż są obarczone postanowieniami niedozwolonymi, ponadto są sprzeczne z prawem i zasadami współżycia społecznego. W cyklu wyroków z Nordea Bank, tym razem  przedstawiamy wyrok unieważniający umowę kredytową Nordea-Habitat z Gdańska.

Sąd: produkt obarczony ogromnym ryzykiem

Sąd Okręgowy w Gdańsku w wyroku z 23 czerwca 2021 r. ustalił nieważność umowy kredytu denominowanego z 2007 r. zawartego z Nordea Bank Polska S.A. Na rzecz kredytobiorcy Sąd zasądził kwotę 79.264 PLN i kwotę 10.003 CHF oraz na rzecz kredytobiorczyni tę samą kwotę wraz z należnymi odsetkami, a także kosztami procesu w kwocie po 5.917 PLN.

W przedmiotowej sprawie Sąd wykazał, że zapisy dotyczące ustalania kursów walut są postanowieniami niedozwolonymi, co skutkuje nieważnością umowy kredytu denominowanego. Bank, jako silniejsza strona posiadająca znacznie szerszą wiedzę ekonomiczną, nie dopełnił obowiązku informacyjnego wobec kredytobiorców. Według Sądu niedopuszczalnym było oferowanie produktu obarczonego ogromnym ryzykiem, które w całości obciąża wyłącznie kredytobiorców. Kluczowym aspektem w sprawie była pozycja banku posiadającego możliwość jednostronnego i dowolnego kształtowania warunków finansowych umowy. Ponadto Sąd podkreślił, że wygórowany spread walutowy stanowił dodatkowe wynagrodzenie banku.

Wnioski

Wzorzec umowny Nordea Habitat jest obarczony klauzulami abuzywnymi pozwalającymi na unieważnianie umowy kredytowej.

Fakt nienależytego informowania klienta o ryzyku związanym z kredytem frankowym stanowi podstawę do jego unieważnienia. Dlatego należy działać i rozważyć drogę sądową. Dowiedz się więcej na www.frankowiczudzialaj.pl.

Szołajski Legal Group prowadzi sprawy frankowe i chętnie pomaga konsumentom. Zapraszamy do kontaktu.

2 września wyczekiwana przez Frankowiczów i banki uchwała Izby Cywilnej SN!

 

Na 2 września 2021 r. wyznaczony został nowy termin posiedzenia całej Izby Cywilnej Sądu Najwyższego, podczas którego mają zostać omówione zagadnienia prawne dotyczące kredytów frankowych. Pierwotnie uchwały oczekiwano od marca do połowy maja, jednak sędziowie zdecydowali o odroczeniu posiedzenia bez terminu i zwrócili się o zajęcie stanowiska przez Rzecznika Praw Dziecka, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Finansowego, Prezesa Narodowego Banku Polskiego oraz Komisji Nadzoru Finansowego. Rzecznik prasowy SN Aleksander Stępkowski tłumaczył ten fakt „świadomością doniosłości zarówno społecznej, jak i gospodarczej, jakie jego decyzje będą miały dla Polaków”.

Wniosek Pierwszej Prezes SN Małgorzaty Manowskiej, skierowany pod koniec stycznia do rozstrzygnięcia przez skład całej Izby Cywilnej, obejmuje 6 pytań dotyczących kredytów frankowych. Złożony został w związku z rozbieżnościami w wykładni przepisów prawa w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych, chcąc zapewnienia jednolitości orzecznictwa.

Już teraz zapraszamy do zapisów na webinar, podczas którego omówimy uchwałę Sądu Najwyższego z 2 września 2021 r. Przypominamy, webinar Kancelarii Szołajski Legal Group rozpocznie się 2 września o godz. 20.00. (ZAPISUJĘ SIĘ).

Dlaczego uchwała SN jest tak wyjątkowa?

O znaczeniu zapowiadanej uchwały świadczy już sam skład orzekający całej Izby Cywilnej tj. 26 sędziów Sądu Najwyższego! Zgodnie z prawem, uchwała, która najprawdopodobniej zapadnie 2 września, będzie miała wagę zasady prawnej. Będzie więc wiązała nie tylko sądy powszechne, ale również Sąd Najwyższy w składzie mniejszym niż pełny skład Izby.

Poza tym pytania, na które ma odpowiedzieć Izba Cywilna SN dotyczą kluczowych kwestii związanych z unieważnieniem umów kredytów oraz rozliczaniem się kredytobiorców z bankami.

Zdecydowanie najważniejszym z nich są klauzule waloryzacyjne zawarte w umowach kredytowych. Czy możliwy jest inny sposób określania kursu waluty obcej, wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów, w miejsce niedozwolonego postanowienia umownego odnoszącego się do sposobu jej określania? A w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej, czy umowa może wiązać strony w pozostałym zakresie?

Kolejne zagadnienie dotyczy sytuacji, w której stwierdzono nieważność lub bezskuteczność umowy. Czy w przypadku konieczności stwierdzenia zwrotu świadczeń należy stosować teorię salda czy teorię 2 kondykcji. W lutym, spotykając się w składzie 3 osobowym Izby Cywilnej oraz w maju – w składzie 7 osobowym, Sąd Najwyższy potwierdził stosowanie zasady 2 kondykcji przy wzajemnym rozliczaniu. Oznacza to, że każde roszczenie o wydanie wzbogacenia – zarówno kredytobiorcy, jak i banku – należy traktować oddzielnie, niezależnie od drugiego.

Ważnym pytaniem jest także to, dotyczące terminu przedawnienia się roszczeń banku udzielającego kredytu. Czy biegnie on od momentu, w którym bank dokonał wypłaty? Z orzecznictwa TSUE oraz uchwały SN z 7 maja można prognozować, że Izba Cywilna uchwali termin przedawnienia biegnący od daty, w której umowa stała się trwale bezskuteczna – czyli od dnia wyroku orzekającego o unieważnieniu umowy.

Ostatnia kwestia, którą zajmie się Izba Cywilna SN dotyczy zwrotu nienależnych świadczeń, gdy jedna ze stron domaga się tzw. wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, z których druga strona korzystała w czasie, kiedy umowa nie była jeszcze kwestionowana. Koncepcja ta nie ma żadnego oparcia w prawie i pełni wyłącznie rolę straszaka wobec Frankowiczów.

Wnioski

Uchwałą z 2 września Izba Cywilna Sądu Najwyższego zadecyduje o przyszłości kredytów frankowych w Polsce. Od marca kredytobiorcy i banki oczekują na odpowiedź w sprawie 6 pytań Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego.

W polskich sądach, w toku jest obecnie 30 tysięcy spraw frankowych, a wiele z nich zostało zawieszonych w oczekiwaniu na uchwałę SN.

Podjęcie uchwały całej Izby Cywilnej SN jest niewątpliwie ważnym krokiem dla jednolitej i stabilnej linii orzecznictwa w polskich sądach oraz kluczową datą w historii sądowych sporów Frankowiczów z bankami.

Obecne orzecznictwo Sądu Najwyższego pozwala przypuszczać, że uchwała będzie korzystna dla Frankowiczów i pomoże im w walce z bankami. Już teraz ponad 90 proc. wyroków sądowych jest korzystnych dla Frankowiczów, a uchwała SN tylko wzmocni te statystyki.

ZAPISZ SIĘ JUŻ TERAZ!